تنوع معماری مسکونی در روستاهای تاریخی یزد

وضع اقلیمی منطقه یزد و روستاهای پیرامون آن یک نوع معماری خاصی را به وجود می آورد با اینکه ما می بینیم انواع سنگهای ساختمان امروز معدنش در یزد و حوالی آن است و مصالح دیگر مانند خشت پخته یا آجر، بهترین نوع آن را در روستاهای یزد و خود یزد می سازند با همه اینها در کنار معدن طبیعی سنگ مطابق در کوهستان یزد می بینیم که بلافاصله برداشته اند و به جای آن سنگ آماده تراشیده و خشت به کار برده اند. زیستگاه ها و محل های استقرار و جوامع را ابتدا خانههای مسکونی شکل می دهند سپس بناهای دیگر برای پاسخگویی به نیازهای دیگر جامع ساخته می شوند. در گذشته ای معماری کشورمان خانه همواره بیانگر الکوی زندگی فرهنگ اقتصاد و متکی بر اعتقادات و نیازها بوده است. آب و هوای یزد به دلیل واقع شدن در حاشیه کویر، خشک و سرد بیابانی و تفاوت زیادی بین دمای شب و روز بوده که در سه ناحیه کوهستانی و نیمه کوهستان و جلگه ای آن، این آب و هوا مشهود است. میزان متوسط بارندگی سالانه آن بین 160 تا 210 میلی متر نوسان دارد. مرتفع ترین قله آن شیرکوه با ارتفاع 4075 متر می باشد که در تعدیل آ بو هوا منطقه اثر زیادی دارد. عوامل متعددی چون فرهنگ و آداب و رسوم و ا بتکارات سنتی و بومی در نحوه ساخت معماری به ویژه در بخش مسکن، بر جذابیت هرچه بیشتر مطالعات روستایی افزوده است. محصولات عمده روستاها شامل گندم، جو، انار، گردو، پسته و بادام است صنایع دستی آن قالیبافی، گلیم بافی، گیه دوزی، و پارچه بافی می باشد. در سرزمین پهناور ایران با توجه به تنوع شرایط اقلیمی، سکونتگاه های روستایی از نظر شکل گیری بافت کالبدی متفاوت هستند و همین امر باعث بوجود آمدن گونه های منحصر به فرد مسکن در این مناطق شده است. مطالعه و بررسی قابلیت های موجود در معماری روستایی و الوهای بومی و رایج زیستی، می تواند راهنمایی مناسب در جهت شناسایی بخشی از هویت تاریخی و اصالت فرهنگی این سکونتگاه ها باشد.

Keywords:

اقلیم , سکونتگاه های روستایی , بافت روستایی , ورودی , اندرونی , دسترسی