خدیجه جوان - مدرس دانشگاه ارومیه، دانشجوی دکترای اقلیم شناسی، دانشگاه تبریز، ایران
منیر عمرانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی دانشگاه پیام نور، ارومیه، ایران

با داشتن برنامه های مبتنی بر شناخت محدودیت ها و توان ها، می توان مسیری روشن در پیشرفت و توسعه اجتماعی اقتصادی هر جامعه ای ایجاد کرد، گردشگری نیز به عنوان یکی از بازوهای پرتوان ماشین توسعه جوامع از این امر مستثنی نیست. وجود جاذبه ها و بسترهای طبیعی و فرهنگی فوق العاده زیاد استان آذربایجان شرقی، ما را برآن داشت تا محدوده های آسایش اقلیمی و تقویم مناسب گردشگری این استان را در دوره آماری بیست ساله (1986-2005)، با استفاده از شش شاخص آسایش زیست اقلیمی (ترجونگ، فشار عصبی، شاخص قدرت سردکنندگی محیط بیکر (CPI)، شاخص تعادل دمایی، شاخص آسایش ایتیدمن- تان (THI)، دمای مؤثر) تعیین نمایم. در این میان شاخص تعادل دمایی بیشتر تطبیق را با شرایط منطقه دارا می باشد. گفتنی است که شاخص آسایش استیدمن- تام با شرایط زیست اقلیمی منطقه مطابقت ندارد و نتایج درستی به دست نمی د هد. نتایج نهایی تحقیق نشان دهنده آن است که شرایط زیست اقلیمی در استان آذربایجان شرقی از شرایط نامطلوب سرد تا شرایط مطبوع ملایم به گرم در فصول مختلف سال متغییر می باشد، با این وجود چهار ماه خرداد، تیر، مرداد و شهریور بهترین فصول از نظر مطلوبیت شرایط زیست اقلیمی و آسایش اقلیمی جهت بهره برداریهای توریستی در استان می باشند. در عین حال در ماه اردیبهشت شرایط نسبتاً مطلوبی از این نظر وجود دارد. مابقی ماههای سال یا سرد هستند یا خیلی خنکف و شرایط مناسبی به لحاظ حضور گردشگر در منطقه را دارا نمی باشند. که در آن ماه ها نیز با برنامه ریزی مناسب و ایجاد زیرساخت های لازم و تکیه بر وزشهای زمستانی زمینه جذب گردشگر فراهم است. این در حالی است که استان آذربایجان شرقی دارای ظرفیت بالایی به لحاظ منابع اکوتوریستی می باشد که برای بهره برداری مناسب از آن و جذب توریست بیشتر، برنامه ریزی مناسبی را می طلبد.

آسایش زیست اقلیمی، ترجونگ، فشارعصبی، دمای مؤثر، شاخص قدرت سردکنندگی محیط بیکر (CPI) شاخص آسایش استیدمن- تام (THI)، استان آذربایجان شرقی