فرزانه محمدی آلاشلو - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
فرزانه مدنی - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

احساس امنیت یکی از نیازهی روحی انسان و از جمله پیش شرط های اساسی هر جامعه برای رسیدن به توسعه پایدار اجتماعی می باشد. هدف اصلی این مقاله بر اساس نظریه فضای قابل دفاع، پاسخگویی به این پرسش که چگونه می توان از طریق طراحی شهری به افزایش امنیت مجتمع های مسکونی پرداخت؟ می باشد. برای تدقیق این مطالعه با توجه به مطالعات نیومن در نظریه فضای قابل دفاع، که بر روی مجتمعه های مسکونی صورت گرفته، مجتمع مسکونی سامان خیام مشهد به عنوان نمونه موردی بررسی شده است. این مجتمع به دلیل وجود عواملی از جمله نقاط دور از دید و دارای روشنایی نامناسب و فضای رها شده مسیل در مجاورت آن، دچار نوعی ناامنی است. به منظور دستیابی به اهداف، در این پژوهش با استفاده از مطالعات اسنادی و نظرات صاحبنظران در حوزه رابطه جرم و مکان، به خصصو نظریه فضای قابل دفاع نیومنابتدا به بررسی و بازشناخت معیارها و شاخص های مؤثر بر امنیت مجتمع های مسکونی پرداخته شده و سپس طی یک فرایند طراحی در طرح پیشنهادی مشکلات مذکور مرتفع گردیده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد عوامل مؤثر در فقدان احساس امنیت در مجتمع های مسکونی در بعد عملکردی عمدتاً شامل فقدان فعالیت های متنوع و جذاب که عدم حضور مردم، کاهش حضور پذیری محیط و افزایش احساس ناامنی آن را در پی د ارد و در بعد کالبدی عمدتاً شامل نحوه جانمایی توده ها، فضاهای دور از دید و پنهان و تاریک که مکان های مناسبی برای اختفاء و مستعد ناامنی هستند می باشد.

امنیت، فضای قابل دفاع، اسکار نیومن، محیط های مسکونی، مجتمع مسکونی سامان خیام مشهد