عاطفه انصاری - دانشجوی کارشناسی ارشد مرمت دانشگاه هنر اصفهان
داریوش حیدری بنی - عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان

گردشگری سهم عمده ای از فعالیت های تولیدی را در بین کشورها به خود اختصاص داده است. این صنعت با توجه به منابع مالی صرف شده و افراد درگیر با آن، یکی از بزرگ ترین صنایع جهانی را تشکیل می دهد؛ یکی از زیرمجموعه های مهم و قابل توجه این صنعت، گردشگری روستایی می باشد که در جذب توریسم و اقتصاد کشورها تأثیر بسزایی دارد و در کشور ایران نیز در مواردی به آن پرداخته شده است. با توجه به مشکلات موجود در روستاهای اصفهان از جمله کمبود آب کشاورزی، بی کاری، بهره وری پائین در بخش کشاورزی و ... توجه به بدیل های دیگر اقتصادی، مانند گردشگری ضروری به نظر می رسد. در میان بناهای ارزشمند به جامانده در این روستاها، کبوترخانه ها ازاهمیت خاصی برخوردار می باشد. کبوتر خانه ها به خاطر تنوع در شکل، اندازه، هماهنگی آنها با طبیعت و فضاهای اعجاب آور درون آنها می توانند به عنوان یکی از جاذبه های جهانگردی اصفهان و روستاهای پیرامون آن مطرح شوند، در حالی که هم اکنون متروک شده و رو به نابودی می روند. اگرچه در مواردی معماری کبوترخانه ها به عنوان بنایی تاریخی بررسی شده ولی کمتر به ویژگی های بصری این بناها به عنوان چشم اندازی روستایی پرداخته شده است. مرمت های صورت گرفته برای حفظ این بنا نیز، در شهرها به صورت جداگانه کبوترخانه را مورد توجه قرار می دهد و توجهی به حفظ چشم ا نداز سنتی و بستر اصلی شکل گیری آن در روستاها ندارد. در این پژوهش پس از مشاهدات میدانی از کبوترخانهها و گردآوری اطلاعات و ددههای آماری و سپس پردازش آن، وضعیت روستاهایی که کبوترخانه ها در آن واقع شده اند تحلیل گردیده است. در این پژوهش 18 روستا بر اساس 11 شاخص مورد مقایسه و سطح بندی قرار گرفته اند. بر این اساس، روستاهایی که از لحاظ امکانات رفاهی و زیرساختی، دسترسی، تعدد کبوترخانه ها، جاذبه های فرهنگی، طبیعی و تاریخی در موقعیت بهتری هستند، در سطوح بالاتر قرار گرفته اند و در برنامه ریزی های منطقه ای و شهری با توجه به قابلیت بالایی که در گردشگری روستایی دارند، می توانند مورد توجه قرار گیرند.

اصفهان، گردشگری روستایی، چشم انداز روستایی، جاذبه گردشگری، کبوترخانه