الهام مرشدی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات آیت الله آملی
سیدمحمد خاتمی - کارشناس معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین

آئین مهر، آئین کهن ایران باستان بوده که در حدود پنج هزار سال قبل از میلاد مسیج در ایران رواج داشته، این آئین که مرزهای گسترش ان به روم و یونان و حتی اروپا رسیده بود، بیانگر فرهنگ و تمدن ناب ایران باستان است. آئینی راز آمیز که در ادیان مختلف پس از خ ود نیز تأثیرات فراوان داشته و یکی از مهمترین جشنهای آن «یلدا» در میان مردم این سرزمین تبدیل به جشنی ملی و سنتی گشته است. از این آئین که خاستگاهش ایران (سرزمین آریایی ها) بوده، در زادگاهش تنها چند معبد به یادگار مانده، که یکی از آنها معبد مهر ورجوی می باشد، معبدی باستانی که تماماً در صخره ایی از جنس یست در دل زمین کنده شده و دارای پلان و فضاهای جالبی است که با اسرار و رموز این آئین و سلسله مراتب و آداب آن در ارتباط است. نور ت مامی فضاهای ان از طریق ن ورگیرهای سقفی تأمین می شود که این خود به آن مکان روحانیت و معنویت خاصی می بخشد. با ورود به این معبد تمام عظمت و شکوه ایرانی در روحمان احساس می شود و ریشه هایمان با ریشه های پشینیان پیوند می خورد. مهرابه ورجوی مکانی است مقدس که روزگاری نیایشگاه مهربان بوده، زمانی خانقاه اهل تصوف و اکنون نیز زیارتگاه امام زاده معصوم و همجنین مکانی مقدس برای زرتشتیان که در زمان خود معبد پررونقی بوده ولی ا کنون به خاطر عدم رسیدگی و حفاظت نامناسب از جانب مسئولان امر و نیز به دلیل ساخت و سازهای انجام گرفته در اطراف آن و نفوذ آبهای سطحی به داخل ان و عبور اتومبیل از رویش بیشتر از آنجه که گذر زمان در حق او گذاشته، فرسوده و می رود که بخشی از تاریخ، هویت و فرهنگ ناب این سرزمین را به خود مدفون سازد.

مهرپرستی، معبد مراغه، نیایشگاه صخره ایی، امامزاده معصوم، قبرستان تاریخی، آئین مهر، میترایسم، مهرابه ورجوی