حسین مدی - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران
فاطمه بحیرایی - دانشجوی کارشناسی ارشد، معماری دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، ایران
رقیه جهانگیر گلشن - دانشجوی کارشناسی ارشد، معماری دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، ایران

بهره گیری از سازه های آبی در ایران پیشینه ای چندهزاره ساله دارد. شهر شوشتر با انواع سازه های آبی در واقع موزه ای زنده از آثار ارزشمند اختراعات ایرانیان در زمینه فن آوری های آبی است. شهر شوشتر در شمال شرقی خوزستان، در نزدیکی محل ورود کارون به دشت خوزستان و در م سیر راهی باستانی به موازات کوهپایه های زاگرس قرار گرفته است. امکانات بالقوه، آب و شرایط مساعد در این محیط باعث پیشرفت فن استفاده از آب و انرژی آبی و سازمان یافتن شهر به مفهوم ابتدایی آن و مهندسی مدیترانه آب و در نتیجه شکل گرفتن منظومه آبی در مسیر رودخانه ای که شهر را همچون جزیره ای در میان گرفته است، حاصل گوشش و دخالت هوشمندانه ساکنان این سرزمین برای استفاده از آب و انرژی آبی و جلوگیری از صدمات طغیان های بزرگرتین رودخانه دائمی ایران است که پیدائی عظیم ترین مجموعه سنتی قبل از دوران انقلاب صنعتی دنیا حاصل آن بوده است. نوع روش پژوهش به ار گرفته شده در ا ین مقاله، توصیفی- تحلیلی است و از لحاظ اهداف، کاربردی و با استفاده از منابع اسنادی و کتابخانه ای به ویژگی های اساسی سازه های آبی تاریخی شوشتر با تأکید بر کارآمدی انرژی این سازه ها اشاره دارد. از جمله نتایج پیشنهادی در این مقاله می توان به برنامه ریزی، مدیریت صحیح این سازه ها مطابق باابعاد اقتصادی و توسعه پایدار و اقلیم، استفاده از این سازه های در برناه ریزی شهرها و روتساها و کشف دوباره سازه های سنتی و بهره گیری از انرژی پایدار و تجدید پذیر اشاره نمود.

شوشتر، سازه های آبی، انرژی پایدار، توسعه پایدار، معماری پایدار