مرجان بابائی - کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشگاه شهید بهشتی

پایداری فضای شهری، به عنوان اصلی جامع و حاکم بر کلیه وجود شهرسازی، بر کیفیت فضای شهری نیز مؤثر است. استفاده از عناصر گیاهی و سبز جهت ارتقای پایداری فضای شهری، در تعریف یا مخدوش سازی هویت فضا تأثیر قابل توجهی دارد. نوع گیاهان، نحوه محوطه آرایی و استفاده از روش های مختلف جهت تلفیق سطوح انسان ساخت با عناصر گیاهی، خودکیفیتی می آفریند که بخش قابل توجهی از هویت فضای شهری را معرفی می ند. از این رو، صرف استفاده از عناصر گیاهی در فضای شهری، هر چند که مطلوب هم باشد، الزاماً تقویت کننده هویت نیست. بنابراین، با توجه به تأثیر قابل توجه عناصر گیاهی بر هویت فضای شهری نوشتار پیش رو، به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که «نقش فضای سبز در هویت فاضی شهری چیست؟» و «چگونه می توان از عناصر گیاهی در تعریف و بهبود هویت فضا استفاده نمد؟» در این راستا، ابتدا نقش عناصر گیاهی و محوطه آرایی فضای شهری در بهبود پایداری زیست محیطی مد نظر قرار گرفته است، سپس انواع عناصر و فضاهای سبز قابل استفاده در فضای شهری بررسی گشته است. در این بخش بررسی بستر قرارگیری و کاشت گیاهان از یک سو و ویژگی های بصری و فیزیکی گیاهان از سوی دیگر مدنظر می باشد. در نهایت، با توجه به تعریف هویت فضای شهری، چگونگی استفاده از ویژگی های بصری و بستر کاشت، در جهت ارتقای هویت فضا پیشنهاد شده است. نتیجه نهایی حاصل از این نوشتار این است که با استفاده از تنوع در بستر کاشت به صورت انواع سطوح افقی و عمودی کاشت گیاهان در فضا تمایز و تشخص لازم را ایجاد نمود و از سوی دیگر جهت ایجاد امکان بازشناسی و ایجاد حس آشنایی نسبی افراد با فضا، می توان از گیاهان رایج و مطابق با اقلیم مکان سودجست.

پایداری، فضای شهری، فضای سبز، عناصر گیاهی، هویت