نقش عوامل انسانی در وقوع مخاطره زمین لغزش در حوضه اسفیدان بجنورد

خراسان شمالی نیز مانند دیگر استان های کوهستانی کشور ایران همواره مورد تهدید م خاطرات محیطی من جمله زمین لغزش است، تا حدی که این مسئله به صورت مهمترین تنگنای محیطی درآمده و مشکلات زیادی را در زمینه های مختلف عمران و توسعه اقتصادی به وجود آورده است. برای اینکه بتوان بر کنترل اینگونه مخاطرات فائق آمد نیاز به برنامه ریزی اصولی و واقع بینانه، همچنین مدیریتی صحیح و حساب شده در بهره برداری از منابع طبیعی می باشد. بدین جهت کنترل مخاطرات و فرسایش خاک با توجه به روند روزافزون رشد جمعیت و افزایش نیاز به بهره برداری متخصصان و برنامه ریزان را به تدوین و اجرا برنامه های خاصی واداشته است و این میسر نیست مگر با کسب اطلاعات واقعی و دقیق از منابع طبیعی و ع وامل مؤثر بر آن. زمین لغزش اسفیدان از جمله غلزش هایی است که در سال 1371 در مساحتی نسبتاً زیاد (30/05625 کیلومتر مربع) اتفاق افتاده و خسارت مالی فراوانی به باغات و مزارع حاشیه رودخانه اسفیدان وارد ساخته است. در تحقیق حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای، مطالعات میدانی، مصاحبه و همچنین نقشه های توپوگرافی و تصاویر ماهواره ای به بررسی عوامل وقوع زمین لغزش و میزان تأثیر این عوامل با استفاده از روش AHP پرداخته شده است. ک ه وزن نسبی عوامل پنچگانه انسانی، زمین شناسی، اقلیمی، هیدرولوژی، مورفولوژی به ترتیب 0/53، 0/25، 0/13، 0/064، 0/032 می باشد و اولویت های مؤثر در لغزش به ترتیب کاربری اراضی، آبیاری، شیب لایه ها، فاصله از رود، جهت دامنه، شیب، راه ارتباطی، لیتولوژی، ویژگی های جمعیتی، فاصله از گسل، بارش و گروه هیدرولوژیک می باشد.

Keywords:

زمین لغزش , دامنه ناپایدار , عوامل انسانی , روش AHP