هوشنگ سرور - استادیار گروه جغرافیای دانشگاه مراغه
محمدرضا نعمتی - مدرس گروه جغرافیای دانشگاه مراغه
رسول ایرانی اصل - مدرس تاریخ دانشگاه پیام نور مراغه

پایتخت هر کشور به عنوان مهمترین رکن و عنصر در ساختار سیاسی فضا به شمار می آید. به همین خاطر انتخاب پایتخت مناسب برای حکومتها در گذشته و در حال حاضر از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. از این رو تمامی حکومتها بسته به موقعیت و اقتضائات خود دست به انتخاب پایتخت می زند. در کشور ایران به سبب بی ثباتی حکومتها و هجوم اقوام مختلف، تغییر پایتخت امری عادی بوده به طوریکه در کشور ایران 31 بار پایتخت تغییر یافته است. سرزمین ایران در طول تاریخ به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه از دیرباز مورد توجه بوده و بارها توسط کشورها و ا قوام مختلف جهان و کشورهای همسایه مورد حمله قرار گرفته است. بطوریکه در غالب این تهاجمات سرزمینهای کشور تحت تصرف قرار گرفته و حکومتهای غیرایرانی را در آن تشکیل شده است. در این میان برخی از شهرهای کشور از اهمیت و موقعیت خاصی برخوردار بوده و به عنوان پایتخت سیاسی حکومتهای فاتح انتخاب می شدند. یکی از اقوامی که از سمت شمال شرق وارد ایران شدند و پس از تعرض به شهرهای بسیار آنها را به تصرف خود درآوردند، ایلخانان مغول بودند. در آن زمان ناحیه یآذربایجان و شهر مراغه مورد توجه ایلخانان قرار گرفت. هولاکوخان مغول به سبب عوامل متعدد جغرافیایی، از قبیل آب و هوا، وجود مراتع سرسبز، موقعیت دروازه ای آذربایجان و مراغه بین ممالک شرق و غرب، اشراف بر راههای ارتباطی منطقه این شهر را به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد و در طول دوران زمامداری این ایلخان مغول این شهر از توسعه علمی، اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی برخوردار گردید.

مراغه، مکان گزینی پایتخت، دوره ی ایلخانی