مصطفی باقلانی - کارشناس ارشد مدیریت ساخت دانشگاه علوم و تحقیقات مرکزی
فریدون شیروانی - دکترای عمران-عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر

مدیریت ریسک پروژه، فرآیند نظام یافته شناسایی، تحلیل و پاسخگویی به ریسک های پروژه به منظور بیشینه نمودن نتایج مثبت و کمینه نمودن پیامدهای ناگوار و منفی است که می تواند روی اهداف پروژه تاثیرگذار باشد. در این فرآیند فاز پاسخگویی به ریسک ها بسیار مهم است، زیرا اثربخشی پاسخ ها مستقیماً تعیین کننده افزایش یا کاهش ریسک پروژه می باشد. برنامه ریزی پاسخ های ریسک، فرآیند تعیین گزینه ها و اقدامات مختلف جهت کاهش یا حذف تهدید ها و افزایش یا بهره برداری از فرصت های مربوط به اهداف پروژه می باشد. لذا در این مقاله یک روش سیستماتیک که ترکیبی از روش های تحلیل شبکه ای و روش فازی می باشد، جهت انتخاب بهترین راهکارهای پاسخگویی به ریسک های پروژه ارائه شده است. همچنین از آنجایی که فرآیند مدیریت ریسک پروژه دارای مراحل مختلفی می باشد، لذا مراحل پیش از فاز پاسخگویی شامل شناسایی ریسک ها، آنالیز کیفی ریسک ها و انتخاب ریسک های بحرانی جهت پاسخگویی نیز انجام شده است. ابتدا از طریق ساختار شکست پروژه (RBS)، 62 ریسک در پروژه شناسایی شده است. در مرحله تجزیه و تحلیل کیفی با توجه به نظرات خبرگان و تعیین ضریب بحرانی بودن ریسک ها، 5 ریسک بحرانی پروژه انتخاب شده است. سپس به منظور کاهش ریسک های بحرانی، 14 راهکار برای پاسخگویی توسط خبرگان پروژه ارائه شد. جهت تعیین درجه اهمیت پاسخ ها از روش فرآیند تحلیل شبکه ای فازی (FANP) و برای تعیین مقایسات زوجی ریسک ها و پاسخ ها از اعداد فازی مثلثی استفاده شده است.

مدیریت ریسک پروژه، پاسخگویی به ریسک، فرآیند تحلیل شبکه ای فازی