زهرا بهادران - محقق مرکز تحقیقات تغذیه و غدد درونریز، پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
پروین میرمیران - دانشیار دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی، سرپرست مرکز تحقیقات غدد درونریز، پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم، دانشگاه علوم پزشکی شهی
فریدون عزیزی - استاد، رئیس پژوهشکده علوم غدد درونریز و متابولیسم، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

مقدمه و هدف: افزایش مصرف میان وعده های شور، شرینی جات و نوشابه های گازدار یکی از عوامل زمینه ساز شیوع چاقی، اضافه وزن و اختلالات متابولیکی محسوب میشود. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر مصرف میان وعده های ناسالم بر خطر بروز سندرم متابولیک پس از 3 سال پیگیری در بزرگسالان تهرانی انجام گردید. روش مطالعه: مطالعه طولی حاضر در قالب مطالعه قند و لیپید تهران، بین سالهای 86-1384 و 90-1387 بر روی 1476 مرد و زن بزرگسال تهرانی صورت پذیرفت. رژیم غذایی معمول افراد با استفاده از یک پرسشنامه بسامد خوراک نیمه کمی، پایا و روا در ابتدای مطالعه ارزیابی شد. انرژیدریافتی روزانه از انواع شکلات، آبنبات، شیرینی جات، کیک و بیسکویت صنعتی، کراکرها، چیپس و پفک به عنوان عامل مواجهه اصلی، محاسبه گردید. سندرم متابولیک و اجزای آن بر اساس حدود تعریف شده بین المللی و بر اساس دور کمر تعیین شده برای جامعه ایرانی تعریف گردید. جهت تعیین خطر بروز سندرم متابولیک در چارکهای مصرف میان وعده های ناسالم، آزمون رگرسیون لجستیک با تعدیل اثر عوامل مخدوشگر انجام شد. یافته ها: میانگین سن شرکت کنندگان در ابتدای مطالعه 12/3 ±37/8 سال بود و 39% شرکت کنندگان در مطالعه مرد بودند. افزایش غیرمعنی دار خطر بروز سندرم متابولیک پس از سه سال پیگیری در چارک بالای مصرف بیسکویت و کیک (نسبت شانس:1/13، حدود اطمینان 95%:1/66- 0/77)، آبنبات و شکلات (نسبت شانس: 1/31، حدود اطمینان 95%:1/94- 0/88) مشاهده شد. خطر بروز سندرم متابولیک در افرادیکه بالاترین مصرف میان وعده های شور را داشتند تا 50 درصد افزایش نشان داد(نسبت شانس:1/13، حدود اطمینان 9%:2/40- 1/01). مصرف نوشابه های گاز دار نیز تاثیر نسبی در بروز سندرم متابولیک داشت. مصرف روزانه بیش از 361 کیلوکالری از میان وعده های ناسالم، خطر بروز سندرم متابولیک را بیش از 50 درصد افزایش داد (نسبت شانس: 1/53، حدود اطمینان 95%:2/29- 1/03). نتیجهگیری: افزایش دریافت انرژی روزانه از میان وعده های ناسالم میتواند زمینه ساز بروز سندرم متابولیک باشد.

سندرم متابولیک، میان وعده های ناسالم، اجزای سندرم متابولیک