ملیحه طاهری - دانشجوی دکترای آموزش بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان
بابک معینی - دانشیار، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان
هادی رنجبران - کارشناس ریاضی، اداره آموزش و پرورش همدان

زمینه و هدف: نیازهای تغذیه ای در نوجوانی بخصوص در دختران از اهمیت زیادی برخوردار است و یکی از مهمترین گروه های غذایی، میوهو سبزیجات می باشد که با توجه به اهمیت شناخت عوامل موثر بر مصرف آن ، مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان تبعیت دختران دبیرستان شهر همدان از برنامه 5a day بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده انجام گردید. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی 400 دانش آموز دختر دبیرستان های شهر همدان به صورت نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه های مربوط به اطلاعات فردی و سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده را تکمیل کردند و جهت بررسی عملکرد از پرسشنامه استاندارد بسامد خوراک (FFQ) و بخش میوه و سبزیجات پرسشنامه سیستم بررسی ریسک فاکتورهای رفتاری (BRFS) استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-16 و آزمون های کای دو، آزمون همبستگی و رگرسیون لوجستیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میزان مصرف میوه و سبزیجات توسط دانش آموزان دختر دبیرستان های شهر همدان 3/4 بار در روز است و بعد خانوار، تحصیلات مادر، شغل پدر، درآمد خانوار، نمایه توده بدنی و نوع مدرسه با مصرف میوه و سبزیجات رابطه معنی دار آماری دارد. قصد رفتاری 35 درصد از رفتار مصرف میوه و سبزیجات و هنجار ذهنی، کنترل رفتاری درک شده و نگرش 32 درصد از قصد رفتار را پیش بینی کردند. مصرف میوه بیشتر از سبزیجات تحت تاثیر میزان دسترسی و هزینه بود. نتیجه گیری: مصرف میوه و سبزیجات در دانش آموزان در حد کافی نیست. در طراحی مداخلات آموزش تغذیه بهتر است بر قصد رفتاری و تعیین کننده های آن و نمایه توده بدنی دانش آموزان تمرکز یافت.

دانش آموزان، رفتار تغذیه ای، تئوری رفتار برنامه ریزی شده، میوه و سبریجات