آلاله متقیان - کارشناس ارشد زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
همت اله پیردشتی - دانشیار گروه زراعت و علوم خاک، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری طبرستان،
محمدعلی بهمنیار - دانشیار گروه زراعت و علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

به منظور بررسی اثرات کمپوست زباله شهری به صورت تلفیق شده و تلفیق نشده با کود شیمیایی بر میزان تجمع برخی عناصر کم مصرف برگ و بذر کلزا رقم هایولا 401، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هفت تیمار کودی و سه تکرار در دو سال متوالی (1388-1387) تحت شرایط گلدانی اجرا گردید. تیمارها شامل 3 سطح از کمپوست زباله شهری (15، 30 و 45 تن در هکتار به صورت جداگانه و همراه با 50 درصد کود شیمیایی)، کود شیمیایی (200 کیلوگرم اوره در هکتار و 100 کیلوگرم سوپر فسفات تریپل و سولفات پتاسیم در هکتار) بود. در این آزمایش برخی عناصر کم مصرف (آهن، منگنز، مس، روی) برگ و بذر کلزا به ترتیب هنگام آغاز گلدهی و رسیدگی تعیین گردید. بررسی نتایج نشان داد که بالاترین محتوی آهن، منگنز، روی و مس برگ (به ترتیب با میانگین 295/47، 82/44، 80/19 و 23/30 میلی گرم بر کیلوگرم) تحت تیمار 45 تن کمپوست در هکتار تلفیق شده با کود شیمیایی و تلفیق نشده در سال اول آزمایش مشاهده شد. در سال دوم آزمایش حداکثر محتوی آهن برگ در گسترهی 407/90 تا 421/60 میلی گرم بر کیلوگرم در تیمارهای 30 تن کمپوست در هکتار تلفیق شده و 45 تن کمپوست در هکتار (تلفیق شده و تلفیق نشده) و بیشترین محتوی روی در برگ در گستره ی 78/80 الی 91/23 میلی گرم بر کیلوگرم به تیمارهای 30 تن کمپوست در هکتار تلفیق نشده و 45 تن کمپوست در هکتار (تلفیق شده و تلفیق نشده) تعلق داشت. مقایسات گروهی تیمارها نیز نشان داد که کمپوست زباله شهری موجب افزایش حدود 43 و 44 درصدی آهن، 20 و 25 درصدی منگنز، 31 و 22 درصدی مس و 30 و 29 درصدی روی در بذر نسبت به کود شیمیایی به ترتیب در سال اول و دوم آزمایش گردید. همچنین استفاده از سطح 30 تن کمپوست در هکتار حدود 22 و 12 درصد روی در بذر را به ترتیب در یک بار و دو بار مصرف کود در مقایسه با سطح 45 تن کمپوست در هکتار افزایش داد.

کمپوست زباله شهری، آهن، روی، بذر، کلزا