صبریه مرادی - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری دانشگاه یاسوج
رقیه ذوالفقاری - عضو هیات علمی دانشگاه یاسوج،
پیام فیاض - عضو هیات علمی دانشگاه یاسوج
ستار رشه شاعری - ۴دانشجوی کارشناسی ارشد جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشگاه گیلان

جنگل های زاگرس به عنوان یکی از گسترده ترین رویشگاه های جنگلی ایران و دومین اکوسیستم طبیعی بعد از جنگل های شمال محسوب می شوند. نقش جنگل های زاگرس در حفاظت از خاک و آب، افزایش آب های زیر زمینی، حفظ حیات وحش، تعدیل دمای منطقه، ترسیب کربن، تولید علوفه، محصولات فرعی و گیاهان دارویی بسیار پراهمیت است. مهم ترین گونه این جنگل ها بلوط می باشد که شناخت گونه های این جنس کمک شایانی به استقرار و حفاظت آن خواهد کرد. جهت انجام این پژوهش بیش از 1200 نمونه جوانه از 120 پایه درختی بلوط در جنگل تحقیقاتی زاگرس شمالی به شکل انتخابی جمع آوری شد و 20 صفت کمی و کیفی آن اندازه گیری و مورد ارزیابی واقع شد. داده های به دست آمده در سه گروه گونه های اصلی زاگرس برودار (Quercus brantii)، مازودار (Q. infectoria) و وی ول (Q. libani) آنالیز شدند. آنالیز خوشه ای نشان داد که جوانه ها در 7 کلاسه واقع شدند و بیشتر پایه ها به صورت سه گونه مذکور تفکیک شدند. نتایج آنالیز تشخیصی نشان داد که سه گونه براساس تابع تشخیص، 89.1 درصد توسط زاویه جوانه با شاخه، فاصله نوک جوانه تا شاخه، محیط جوانه، تعداد ردیف فلس ها، نوع جوانه انتهایی، تعداد جوانه انتهایی، رنگ شاخه و نوع شاخه، تفکیک شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کلیه صفات مورد بررسی به جز، زاویه نوک و فاصله جوانه انتهایی تا اولین جوانه در سه گونه بلوط مورد مطالعه تفاوت معنی داری داشتند. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که جوانه می تواند در تشخیص گونه های و هیبریدهای مختلف بلوط کمک نماید.

آنالیز تشخیصی، بلوط، زاگرس، مورفولوژی جوانه، هیبرید