فناوری نانو در بسته بندی و سلامت مواد غذایی

برگزاری همایش هایی با موضوع فناوری نانو، راه اندازی کنسرسیوم هایی برای مواد غذایی بهتر و سالم تر، همچنین بالا بردن آگاهی مردم از طریق رسانه ها، مؤید تأثیرگذاری فناوری نانو بر صنایع غذایی است. انواع کاربردهای نانو در این زمینه شامل بسته بندی های هوشمند، مواد نگهدارنده و مواد خوراکی تعاملی (interactive) است، که به مصرف کنندگان اجازه میدهد موادغذایی را با توجه به ذائقه و نیازغذایی مورد نظرشان تغییر دهند. هر چند آزمایشها و تحقیقات پیرامون نانو تکنولوژی از ابتدای دهه ی قرن بیستم بطور جدی پیگیری شده است اما اثرات تحول آفرین و باور نکردنی آن در روند تحقیق و توسعه باعث گردید که نظر تمامی کشورهای بزرگ به این موضوع جلب گردد و فناوری نانو را به عنوان یکی از مهمترین اولویتهای تحقیقاتی خود قرار دهند . از جمله موضوعاتی که اخیرا در زمینه نانو تکنولوژی مورد توجه قرار گرفته استفاده از نانو ذرات در بسته بندی مواد غذایی میباشد که از جمله خواص منحصر به فرد نانو ذرات به توان بالای میکروب زدایی و حفظ این توانایی برای مدت زمان طولانی و عدم ایجاد مقاومت در ریز جاندارها می توان اشاره نمود . استفاده از نانو ذرات در صنایع بسته بندی و غذایی از سه حیطه قابل بررسی است : 1- بوجود آمدن محیط پاکیزه در فرآیند تولید 2- تولید فیلم و ظروف میکروب زدا 3- افزایش مدت زمان نگهداری (Shelf Life) به مدت 2 تا 3 برابر . سیستم بسته بندی ضدمیکروبی سیستمی است که فساد و رشد میکروارگانیسمهای بیماریزا را مهار میکند .عملکرد ضدمیکروبی را میتوان با افزودن عوامل ضدمیکروبی در سیستم بسته بندی یا با استفاده از پلیمرهای دارای خاصیت ذاتی ضدمیکروبی که نیازهای اولیه بسته بندی را برآورده میکنند، ایجاد کرد. هنگامی که سیستم بسته بندی فعالیت ضدمیکروبی داشته باشد، از رشد میکروبی جلوگیری کرده یا با گسترش فاز تاخیر و کاهش نرخ رشد، فعالیت میکروارگانیسم ها را مهار می کند . در این طرح با استفاده از نانوذرات فلزی نقره، اکسید مس و اکسید روی ، سیکل رشد دو باکتری پاتوژن، اشریشیاکلای و استافیلوکوکوس اورئوس کاملا به تاخیر افتاده که این نشان دهنده تأخیر در فرآیندهای فساد بیولوژیکی مواد غذایی است. در این مقاله در ابتدا به کاربردهای فناوری نانو در صنعت پرداخته و در ادامه به نقش نانو ذرات نقره و مکانیسم میکروب زدایی آنها اشاره نموده و در پایان به شرح 3 پروژه تحقیقاتی در خصوص نانو ذرات نقره میپردازیم . نتیجه گیری میشود که بسته بندی ها و شرایط حمل و نگهداری نامناسب ازجمله مهمترین دلایل آلودگی به قارچها وباکتریها میباشدکه این خودعامل ازدست دادن بخشی ازبازارداخلی وخارجی به شمار می آید. حرارت ورطوبت دوعامل اصلی رشدو تولید قارچ سمی میباشد. چنانچه ازفیلمهای پلاستیکی وظروف بسته بندی یک و یا چندلایه که درآن نان ونقره به عنوان یک افزودنی، به کار رفته است، استفاده شود باعث غیر قابل نفوذ بودن نسبت به اکسیژن و رطوبت و افزایش طول عمر یا زمان ماندگاری محصول، عدم وجود رشد باکتری و کپک بدون هیچگونهتغییردر ویژگیهای ظاهری و فیزیکی میشود.