حسام ملکی - دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی دانشگاه تبریز

کارست،هرگونه توپوگرافی ناشی از انحلال سنگها است که مشخصه های مختلف بزرگ توپوگرافی دارد و بازرترین آنها سینکهول و غارهای مرتبط به آنها می باشند (مور و سالیوان، 1978 ). هدف از انجام این مطالعه؛تأثیر فاکتورهای تکتونیکی در پراکنش غارهای کارستی شاهو با استفاده از تکنیک GIS می باشد. بیست درصد کره زمین و یازده درصد مساحت ایران را سازندهای کربناته کارستی پوشانده است،به همین منظور انجام مطالعات مذکور جهت استفاده در پژوهش های کاربردی ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه تأثیرعناصرساختاری برموقعیت ظهورغارهای شاهو مورد مطالعه قرارگرفت. به همین منظور پس از تهیه جدول غارهای شناخته شده شاهو (از طریق بررسی میدانی،و مصاحبه با افراد بومی)، با استفاده از تکنیک سنجش از دور، نقشه خطواره ها و عناصر ساختاری و نقشه زمین شناسی، ضمن جمع آوری داده های مکانی غارها و توزیع فضائی آنهادر کوهستان شاهو، فاصله از گسل ها بررسی شد و وابستگی پراکندگی غارها با ساختارهای تکتونیکی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد؛ ارتباط نزدیکی بین فراوانی غارها با خطواره هاوجود دارد. غارها عمدتاً تحت تأثیر ساختارهای فرعی زمین شناسی ، ساختارهای تکتونیکی ،درزه های حاشیه گسل ها تشکیل شده اند. گسل اصلی در منطقه به دلیل فعالیت شدید مستعد انحلال کارستیک و تشکیل غار نبوده است. نقشه پراکندگی غارها نسبت به ساختارهای تکتونیک نشان دادکه؛ بخش های که دارای شکستگی ها بیشترند جهت تشکیل غار مستعدترند.

تکتونیک، کارست، پراکندگی غارها، شاهو GIS