شبیه سازی کمی- کیفی منابع آب سطحی با استفاده از مدل های MODSIM و QUAL2K مطالعه موردی: حوضه آبریز قرهسو

امروزه در اکثر حوضه های آبریز، مقوله تخصیص آب از دغدغه های اساسی تصمیم گیرندگان و ذی نفعان آن می باشد. از طرفی در دهه های اخیر با افزایش جمعیت شهری و کارخانه های صنعتی میزان پساب ورودی به رودخانه نیز افزایش چشمگیری داشته است. از اینرو انجام تحقیقاتی جامع پیرامون شبیه سازی توام کمی و کیفی منابع آب ضروری میباشد. بدین منظور استفاده از ابزارهای مدیریتی همچون مدل های ریاضی مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق ابتدا با استفاده از مدل MODSIM منابع آب حوضه رودخانه قره سو در سال های 1991 تا 2005 میلادی ارزیابی و سپس کیفیت آب رودخانه در سال 2005 میلادی با استفاده از مدل QUAL2K به صورت ماهانه شبیه سازی گردید. رودخانه قره سو، مهمترین رودخانه حوضه است که علاوه بر تأمین آب مورد نیاز بخش های شرب، صنعت و کشاورزی سه دشت بزرگ کرمانشاه، کامیاران و ماهیدشت، بخش قابل توجهی از آب سد گرشا در انتهای حوضه را تأمین میکند. نتایج نشان داد،ورودی از شاخه قره سو به سد گرشا به میزان 780 میلیون مترمکعب میباشد که حجم برآورد شده حدود 30 درصد از 2000 میلیون مترمکعب آورد سالانه سد میباشد. بنابراین، با توجه به شبیه سازی کیفی صورت گرفته در سال 2005 میلادی، این رودخانه سالانه حدود 1070 و 4544 تن نیترات و فسفات را وارد سد گرشا می کند. نتایج شبیه سازی پارامترهای کیفی نشان داد، مقدار اکسیژن محلول (DO) در طول 12 ماه، در حالت بحرانی است. همچنین افزایش ناگهانی مقادیر نیتروژن کل (TN) و فسفر کل (TP) در بازه های نزدیک به مناطق شهری، ناشی از ورود فاضلاب های شهری به داخل رودخانه است که یکی از اصلیترین منابع آلودگی سد گرشا را میتوان همین پساب شهری و صنعتی شهر کرمانشاه نام برد.

Keywords:

شبیه سازی کمی- کیفی , رودخانه قره سو , سد گرشا , مدلسازی اکسیژن محلول , MODSIM , QUAL2K