فرزاد خاتمی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران – سازه های هیدرولیکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، مراغه، ایران
یوسف حسن زاده - عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
بهرضا نورمند - عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، مراغه، ایران

در سرتاسر جهان منابع آب زیرزمینی به عنوان ذخایر ارزشمند و زیربنایی توسعه کشورها، همواره مد نظر بوده و در این راستا تلاش شده است تا ضمن شناخت تواناییهای این منابع، میزان مصرف آنها نیز معلوم شود. سفره های آب زیر زمینی به عنوان یکی از مهمترین منابع تامین کننده آب با خطرات متفاوتی مانند افت سطح، کاهش میزان تغذیه به سبب نقصان بارندگی و اثر تغییرات اکوسیستمی روبروست از این رو نیازمند تصمیم گیری آینده نگر با رویکردی جامع است. امروزه برای اینکه پیامد های نا مشخص تصمیم گیری ها آشکار شود و مدیران به یک ابزار قابل فهم و تصویری برای درک علل کاهش منابع رهنمون شوند، از مدل پویایی سیستم ها بهره می برند. در این مقاله نیز روند تغییرات ظرفیت آبدهی آب زیرزمینی دشت مرند با تاثیر سناریو های مختلف مدیریتی بررسی شده و نتایج آن از طریق مدل کردن در نرم افزار Vensim بصورت گراف ارائه گردیده است. نتایج پویایی سیستم ها نشان می دهد که منابع آب دشت مرند کفاف تقاضای روز افزون مصارف دشت را نخواهند داد و بایستی به طور جدی مدیریت تقاضا اجرا و اعمال شود و همچنین منابع جدید آب به عرضه اضافه گردد.

آب های زیرزمینی، مدل پویایی سیستم ها، افزایش کمبود آب، مدیریت تامین و تقاضا