بررسی و ارزیابی روش های مختلف انتخاب شاخص مناسب خشکسالی

یکی از چالش های اصلی در پایش خشکسالی، تعیین شاخصی است که بر اساس هدف پایش، از قابلیت اطمینان بالایی برخوردار باشد. این تحقیق با مرور روشهای مختلف ارائه شده جهت انتخاب شاخص مناسب،اشکالات آنها را بررسی و دو روش انتخاب شاخص مناسب بر اساس کمینه مقدار بارش و توزیع نرمال را مورد ارزیابی قرار میدهد. بدین منظور از آمار بارش 5 ایستگاه سینوپتیک مشهد، تهران، تبریز، کرمانشاه و شیراز طی یک دوره ی 50 ساله استفاده و مقادیر 8 شاخص خشکسالی شامل معیار بارندگی سالانه (SIAP)،دهک ها (DI)، درصد نرمال (PN)،ناهنجاری بارش (RAI)،بارش استاندارد شده (SPI)،ءZ چینی (CZI)،نمره ی Zء(ZSI) و RDI در مقیاس سالانه طی دوره مورد بررسی محاسبه شدند. سپس شاخص مناسب در هر ا یستگاه به دو روش مذکور تعیین گردید. نتایج حاصل از ارزیابی روش کمینه مقدار بارش برای انتخاب شاخص مناسب نشان داد که اکثر شاخص های خشکسالی در سال وقوع کمینه مقدار بارش، یکی از دو وضعیت خشکسالی شدید یا بسیار شدید را نشان میدهند و در بیشتر موارد نمیتواند منجر به تعیین شاخصی یکتا گردد. بر اساس نتایج روش توزیع نرمال، در ایستگاه های مشهد، تهران، تبریز، کرمانشاه و شیراز، به ترتیب شاخص های RDI و SPI ،SPI ،RDI ،RDI با مجموع اختلاف هایی برابر 13/84،8/54،12/27،14/45 و 8/54 درصد در مجموع طبقات به عنوان مناسب ترین شاخص انتخاب شدند.

Keywords:

شاخص های خشکسالی , کمینه مقدار بارش , توزیع نرمال , ایران