احمد فلاح کهن - کارشناس شرکت خدمات مهندسی آب و خاک کشور، کرج
علیرضا مساح بوانی - استادیار دانشگاه تهران، گروه آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، پاکدشت
علی عباس فتحی بنی اردلانی - کارشناس شرکت خدمات مهندسی آب و خاک کشور، کرج

افزایش گازهای گلخانه ای ناشی از فعالیت های انسانی و صنعتی شدن کشورها، منجر به افزایش دمای زمین شده و تغییراقلیم حاصل میشود که بر سیستم های مختلف اکولوژیک از جمله کشاورزی تأثیرات متفاوتی میگذارد. در این مطالعه تغییرات زمانی و مکانی نیاز آب آبیاری دشت ساوجبلاغ در دوره های آتی تحت تأثیر تغییراقلیم بررسی میشود. در این راستا الگوی کشت محصولات زراعی موجود در سال پایه (سال 2005 میلادی) با استفاده از تصاویر ماهواره ای استخراج شد. برای تولید پارامترهای اقلیمی منطقه در دوره 2100-2010 از داده های سناریوی A2 مدل HADCM3 استفاده شد. با استفاده از مدل بیلان آب خاک گیاه و مقدار راندمان آبیاری و تغییرات آن در دوره های آتی، نیاز آبیخالص، حجم خالص آب آبیاری و حجم ناخالص آبیاری محاسبه شده و نقشه های پهنه بندی آنها برای دورههای آتی تهیه گردید. در نهایت با تعریف شاخص های تغییرات نیاز آب آبیاری خالص و ناخالص، تغییرات آنها بررسی شده و نقشه های پهنه بندی آنها برای دوره های آتی تهیه گردید. نتایج بیانگر افزایش 61 درصدی حجم خالص آب آبیاری درسطح دشت از سال 2005 تا 2090 میلادی می باشد درحالیکه با افزایش 13 درصدی راندمان در این دوره، حجم ناخالص آب آبیاری 22 درصد افزایش مییابد. بنابراین افزایش راندمان آبیاری را میتوان بعنوان سیاستی مناسب برای سازگاری با تغییر اقلیم و مقابله با خشکسالی کشاورزی در نظر داشت.

سازگاری با تغییر اقلیم، خشکسالی کشاورزی، راندمان آبیاری