علیرضا اسلامی - استادیار و عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
علیرضا شکوهی - دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

بررسی و تحیلیل خشکسالی های هیدرولوژیکی جریان سطحی رودخانه ها به ویژه در بهره برداری بهینه از منابع آب آنقدر اهمیت دارد که امروزه تحقیق در این زمینه همچنان در اقصی نقاط جهان ادامه دارد. در این پژوهش جریان سطحی با استفاده از دو شاخص Streamflow Drought Index(SDI) و شاخص مبتنی بر منحنی تداوم جریان (FDCI) مورد تحلیل خشکسالی قرار گرفته است. به این منظور دو رودخانه دائمی از دو استان خراسان رضوی و البرز با اقلیم های متفاوت انتخاب گردید. در این راستا نتایج شاخص (FDCI) در دو حالت استفاده از سری زمانی ماهانه دبی و بکارگیری سری میانگین متحرک سه ماهه با شاخص SDI با استفاده از دبی تجمعی سه ماهه، مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که کارایی دو شاخص در تشخیص خشکسالی با وضعیت های شدد و بسیار شدید با همدیگر متفاوت می باشد، به نحوی که شاخص FDCI از حساسیت بیشتری در آشکارسازی این وضعیت ها برخوردار است. اما همبستگی معنی دار بین مقادیر شاخص SDI با مقادیر شاخص FDCI در حالت دوم (استفاده از میانگین متحرک سه ماهه دبی)، گویای نردیکی و مشابهت نتایج بین این دو شاخص در تشخیص و تحلیل وقوع خشکسالی هیدرولوژیکی در مناطق مورد پژوهش است.

خشکسالی هیدرولوژیکی، جریان سطحی،شاخص منحنی تداوم جریان،SDI