امید خورشیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، دزفول، ایران
محمد ذاکرمشفق - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول
علی محمد آخوندعلی - استاد گروه مهندسی منابع آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

فرایند واسنجی مدل های بارش - رواناب به واسطه پیچیدگی و غیرخطی بودن روابط حاکم بر آن و همچنین تعدد پارامترهای تاثیرگذار، امری زمان بر، پیچیده و دشوار می باشد. بدین جهت واسنجی دستی در اکثر مواقع دشوار و در برخی موارد غیرممکن است. این شرایط لزوم استفاده از روش های بهینه سازی توانمند که قابلیت واسنجی خودکار مدل های پیش بینی سیلاب را داشته باشند نمایان می سازد. در این راستا می توان با بهره گیری از الگوریتم های بهینه سازی تکاملی که دارای استراتژ ی ها یی هستند که امکان خروج مسئله از کمینه های محلی را میسر می سازند، این قبیل مسائل پیچیده را در کمترین زمان و با بالاترین دقت حل کرد. در این تحقیق به معرفی الگوریتم بهینه سازی جدید SP-UCI پرداخته که در مقایسه با سایر روش های بهینه سازی مشابه عملکرد مطلوبی در زمینه حل مسائلی با پیچیدگی ها و ابعاد بالا دارد. با بهره گیری از این روش به واسنجی خودکار مدل مفهومی HEC-HMS در حوضه آبریز گرگان رود پرداخته که نتایج به دست آمده نشان گر دقت و سرعت بالای این الگوریتم بهینه سازی در واسنجی مدل می باشد. همچنین نتایج نشان می دهند که تابع هدف جذر میانگین مربعات خطا با وزن دهی به نقاط اوج هیدروگراف (PWRMSE)،در حوضه مورد مطالعه دارای دقت و کارائی بالایی می باشد.

واسنجی خودکار، الگوریتم بهینه سازیSP-UCI،مدل مفهومی HEC-HMS،حوضه آبریزگرگان رود