الهه زلقی - کارشناس ارشد آلودگی های محیط زیست ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان ، ، باشگاه پژوهشگران جوان اهواز ، ایران ( مدرس دانشگاه
ابراهیم زلقی - کارشناس ارشد سازمان آب و برق خوزستان- استاد مشاور دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان
عباس کایدخورده - کارشناس ارشد و معاون طرح و توسعه سد و نیروگاه سازمان آب و برق خوزستان

وجود رودخانه کارون در دشت خوزستان نقش مهمی در مولفه های اقتصادی، کشاورزی، اجتماعی و زیست محیطی منطقه ایفا می کند و اکوسیستم پایداری را در دشت خوزستان ایجاد کرده و در صورتی که به هر دلیل این شرایط اکوسیستمی پایدار تغییر کند زیان وارد شده جبران ناپذیر خواهد بود.انتقال آب از سرشاخه های کارون و دز به مناطق مرکزی و شرقی کشور ، سالها است که از سوی موافقان و مخالفان این انتقال مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. این انتقال ها معمولابا توجیه های مختلفی از جمله آب اضافی موجود در رودخانه های استان ، مشکل آب کشاورزی در مناطق دیگر کشور ، توزیع یکسان آب درمناطق مختلف و همچنین جلوگیری از هدررفت آب ورودی به استان صورت می گیرد. ولی در حوضه رودخانه های کارون ، کرخه و دز که بحث انتقال مطرح شده است ، در حوضه آب اضافی وجود ندارد ضمن اینکه بررسی های زیست محیطی این انتقال نیز انجام نشده است. دو استان لرستان و چهارمحال و بختیاری که سرچشمه های کارون و دز در آنجا قرار دارد به هنگام انتقال باید رضایت حوضه پایین دست یعنی خوزستان را جلب کنند و بنابر این انتقال آب از سرشاخه ها از بعد جغرافیایی به خوزستان کاملامرتبط است. 3/6 میلیون هکتار از مساحت خوزستان را دشت ها تشکیل می دهند و مساحت زمین های استان که می تواند به صورت کشت آبی مورد استفاده قرار بگیرد نیز 2/3 میلیون هکتار است. بنابراین با توجه به وسعت زمین های کشاورزی در خوزستان،حتی اگر همه آبی را که از استان های مجاور وارد خوزستان می شود را در نظر بگیریم ، باز هم برای کشت زمین خوزستان کافی نیست. بنابراین با اجرای طرح های انتقال آب ، این آب مورد نیاز و ضروری خوزستان است که جابه جا می شود نه آب اضافی. نکته مهم و قابل توجه دیگر ، وجود اختلاف ارتفاع بیش از 2هزار متر بین محله سرشاخه ها و دشت خوزستان این قابلیت را ایجاد کرده که با استفاده از این اختلاف ارتفاع، هزاران مگاوات به توان تولید برق کشور اضافه می شود و انتقال آب از سرشاخه ها قابلیت تولید این انرژی پاک را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. پس میتوان نتیجه گرفت که اجرایی شدن طرح انتقال آب از سرشاخه های رودخانه کارون علاوه بر تاثیر منفی بر صنعت و کشاورزی استان، تالاب ها، گردشگری، محیط زیست، آبزیان و محصولات غذایی را در این استان تحت تاثیر قرار می دهد، همچنین افزایش گرد و غبار و آلودگی آب شرب و متوقف شدن طرح هایی از جمله طرح رهبری در توسعه اراضی کشاورزی را نیز به دنبال دارد.

انتقال آب – سرشاخه – کارون – دز – خشکسالی – محیط زیست – بحران آب