بتول داروغه عارفی - دانشکده کویر شناسی،دانشگاه سمنان
جعفر دستورانی - دانشکده منابع طبیعی،دانشگاه سمنان
مرضیه قشمشمی - دانشکده کویر شناسی،دانشگاه سمنان
سمیه سادات حسینی - دانشکده کویر شناسی،دانشگاه سمنان

در بررسی بیلان آبی و مدل سازی روزانه بارش- رواناب حوضه ها، اندازه گیری و یا برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل روزانه از ملزومات تحقیق است. معمولاً اندازه گیری این جزء از بیلان آبی، در ایستگاه های هواشناسی، از طریق اندازه گیری میزان تبخیر از تشتک تبخیر میسر می شود. با وجود این، زمانی که امکان اندازه گیری وجود ندارد با استفاده از روش های مختلف نیز برآورد می گردد. این روش ها برحسب اینکه از روی چه متغیرهای اقلیمی برآورد می گردند، دارای خطا در برآورد تبخیر، پارامترهای مدل و درنتیجه مقدار جریان رودخانه شبیه سازی شده و پیش بینی شده از طریق مدل می باشند. لذا، ارزیابی این روش ها قبل از بکارگیری آنها در مدل های شبیه سازی جریان ضروری است. یکی از روش ها، روش هامون بوده و در مدل هایی نظیر MIKE SHE, HSPF و WaSiM استفاده شده است. در این تحقیق، میزان خطای این روش در ایستگاه های سینوپتیک استان های گلستان، مازندران و سمنان مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور ابتدا مقدار تبخیر با استفاده از نرم افزار WDMUtil و روش هامون برآورد و با میزان تبخیر اندازه گیری شده مقایشه و تحلیل شد. نتایج، حاکی از برآورد کمتر تبخیر با این روش، در قیاس با مقدار اندازه گیری شده بوده و برعکس میزان جریان شبیه سازی شده، بیشتر از مشاهداتی خواهد بود. این اختلاف، در مناطق خشک بیشتر از مناطق مرطوب است. در چنین شرایطی برآورد پارامترهای مدل دارای اریبی و با عدم قطعیت مواجه خواهد بود.

تبخیر و تعرق پتانسیل،روش هامون،بارش-رواناب