فائزه شکوهی - دانشجوی کارشناسی ارشد هدروژنولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
عبدالنبی عبده کلاه چی - استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
بهروز یعقوبی - کارشناس ارشد شرکت آب منطقه ای استان همدان

برداشت بیش از حد مجاز از آبخوان آبرفتی دشت تویسرکان منجر به کاهش تراز آب زیرزمینی شده است یکی از روش های جبران افت سطح آ زیرزمینی و کسری حجم مخزن، استفاده از روش های تغذیه مصنوعی است به منظور شناخت کامل تر آبخوان و بررسی تاثیر اجرای طرح تغذیه مصنوعی، جریان آب زیرزمینی این دشت با مدل ریاضی شبیه سازی شده است از مدل های عددیج ریان آب زیرزمینی می توان برای پیش بینی تغییرات سطح آب در آینده استفاده نمود. برای شبیه سازی آبخوان دشت تویسرکان ابتدا مدل مفهومی تهیه، سپس با توجه به داده های موجود هیدرولوژی و وسعت منطقه محدوده مدل سازی به شبکه ای با سلول هایی به ابعاد 200*200 متر تقسیم گردید. و پارامترهایی نظیر مقادیر هدایت هیدرولیکی، آبدهی ویژه سنگ کف، ارتفاع سطح زمین، مرز با بار هیدرولیکی عمومی (GHB) چاه های بهره برداری، چشمه ها و قنوات، تغذیه و مقادیر سطح ایستایی اولیه به هر یک از سلول های شبکه مدل نسبت داده شد. سپس مدل مفهومی تهیه شده به آرایه های مدل عددی تبدیل شده و برای یک دوره یک ماهه (مهر 87) در شرایط پایدار و در شرایطن اپایدار برای یک دوره 12 ماهه از آبان 1387 تا مهر 1388 به صورت 12 استرس پریود ماهانه اجرا و واسنجی شد مدل به روش سعی و خطا واسنجی گردید بعد از واسنجی صحت سنجی مدل با استفاده از داده های یک دوره 12 ماهه از آبان ماه 1388 تا مهر ماه 1389 مورد بررسی قرار گرفت در این مرحله انطباق نسبتا خوب هیدروگراف مشاهده ای و شبیه سازی شده چاه های مشاهده ای حاکی از صحت و مقبولیت مدل می باشد در نهایت اعمال سناریو تغذیه مصنوعی موجب افزایش تراز سطح آب در ناحیه چاه های مشاهده ای محمود آبا و انبار نفت به ترتیب در حدود 1.61 و 1.68 متر می شود.

آبخوان دشت تویسرکان، مدل سازی، واسنجی، تغذیه مصنوعی، فاضلاب، GMS