مجتبی سوختانلو - دانشجوی دکتری آموزش کشاورزی دانشگاه تهران
حسام الدین غلامی - دانشجوی دکتری آموزش کشاورزی دانشگاه تهران
محمد شوکتی آمقانی - دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی دانشگاه تهران

پیامدهای خشکسالی همیشه و همواره کشاورزی را تهدید می کند و کشاورزان در اثر وقوع این پدیده با خسارتهای اقتصادی جدی کهگاه در چارچوب اقتصاد خانوار جبران ناپذیر است، روبه رو می شوند. طی خشکسالی، کشاورزان که تصمیم گیرندگان نهایی در مزارع هستند، معمولاً با قیمتها، عملکردها و هزینه های متغیر و ناخواسته ای در قالب شاخص های آسیب پذیری در بعد اقتصادی روبه رو می شوند که در بهره وری آنان تأثیرگذار است. لذا تحقیق حاضر به شاخص های آسیب پذیری اقتصادی در میان کشاورزان گندمگار (استان خراسان رضوی، شهرستان مشهد) در شرایط خشکسالی می پردازد. لیست شاخص های اولیه اقتصادی ( 10 شاخص اصلی) در تحقیق به روش دلفی (اتفاق نظرمتخصصان دارای سوابق تحقیقاتی در منطقه و کارشناسان منطقه) تعیین شد. جهت سنجش آسیب پذیری نیز از فرمول Me-Bar & Valdez و نرم افزارهای SPSS و Excel استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که در شرایط خشکسالی از لحاظ آسیب پذیری اقتصادی، بالاترین شدت آسیب پذیری کشاورزان مربوط به شاخص های بیمه کردن محصول (P(i)=2/890)، نوع مالکیت زمین (P(i)=2/845) و امکان دسترسی به تسهیلات بانکی دو دولتی (وام ها (P(i)=2/818) بود.

کشاورزان گندم کار، آسیب پذیری اقتصادی، مدیریت ریسک، خشکسالی