بررسی تأثیر زونهای دگرسانی بر میزان آزادسازی و تمرکز عنصر مولیبدن در گونه های گیاهی، مطالعه موردی منطقه لاهرود استان اردبیل

محدوده مطالعاتی در 27 کیلومتری شمالغرب شهرستان مشگین شهر، بین طولهای جغرافیایی 12'32˚47 تا 9'35˚47 و عرض های جغرافیایی 46 32˚38 تا 25 34˚38 واقع شده است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی میزان آلودگی گیاهان در منطقه لاهرود به عنصر مولیبدن و نیز تعیین منشأ این آلودگی ها است. در این مطالعه رفتار زیست محیطی فلز مولیبدن در 12 نمونه گیاه برداشت شده از مناطق کانی سازی و دگرسانی شمال غرب شهرستان مشگین شهر مورد بررسی قرار می گیرد و بعد از تخمین شدت آلودگی راهکارهای عملی برای به سازی این منابع ارایه می شود. نمونه هایی که از آبهای سطحی و زیرزمینی، خاک و گیاهان ناحیه در این مطالعه و مطالعات گذشته جمع آوری شده اند، حاوی غلظت های بالاتری از عنصر مولیبدن نسبت به مقادیر استاندارد و قراردادی معین شده توسط موسساتبین المللی ارائه کننده مقادیر رهنمود هستند. غلظت های زیاد مولیبدن در گیاهان محدوده مطالعاتی کاملاً مشهود است. وجود تغییرات زیاد در غلظت مولیبدن بر این نکته دلالت می کند که هم ویژگیهای فیزیکی (اندازه دانه)و هم ویژگی های شیمیایی (pH، فازهای ثانویه مانند سولفیدها و اکسیدهای آهن) در پراکندگی این عنصر در محیط نقش مهمی دارند. pH پایین باعث حل شدن فلزات سنگین و درنتیجه انتقال آنها به نقاط دورتر می شود. ضریب غنی سازی محاسبه شده برای نمونه های خاک بسیار بالا است (بالای 120 ). همچنین نمونه های گیاهی برداشت شده از انواع مختلف نشان دهنده تجمع مولیبدن در آنها است. با این وجود بعضی از گیاهانی که در محدوده رشد می کنند (مانند Festraucarub) مسمومیت زایی فلزی مقاوم هستند. از این رو پالایش سبز میتواند به عنوان یک روش بهسازی بالقوه مورد بررسی قرار بگیرد. مطالعه پراکندگی غلظت مولیبدن نشان میدهد که تمرکز مولیبدن در زونهای دگرسانی (آرژیلیک و زون سیلیسی) نسبت به مناطق غیردگرسانی (نهشته های کواترنر) و سنگهای آذرین با دگرسانی ضعیف بسیار بالا است.

Keywords:

رفتار ژئوشیمیایی , میزان مسمومیت زایی , مناطق کانی سازی , عنصر مولیبدن , منطقه لاهرود