مریم قاسمی - دانشجوی دکترای برنامه ریزی درسی، دانشگاه خوارزمی تهران

دوگانه های متعددی در نظامهای اجتماعی حضور دارند که گاه یکی از آنها دارای برتری میشود؛ ولی پیامدهای این رخداد، اغلب به نفع موضوع به ظاهر سیطره یافته نیست. یکی از این دوگانه ها در نظام اجتماعی و آموزش و پرورش ایران، اهمیت «وحدت» و واقعیت «تکثر» در عرصه فرهنگ است. در شرایط کنونیف تردیدی در حفظ جامعه وجود ندارد؛ همچنانکه تردیدی در وجود ت فاوت های فرهنگی جامعه ایران نیز نیست. ساده ترین نگاه و عمل در این زمینه، غلبه بخشیدن به موضوع وحدت و نادیده انگاشتن پدیده تنوع است. تجربه نشان می دهد که این طریق، زودبازده اما کم استمرار است. مهم این است که وحدت در عین حضور فرهنگ های متنوع، حفظ شود. نقش برنامه های درسی و آموزش در این جریان، کلیدی است. رویکردهای کنونی برنامه درسی و آموزش، حمایت از وحدت با نادیده گرفتن تکثر را دنبال می کنند. آنچه می تواند جایگزین چنین رویکردی شود، حفظ هر دو ا ز طریق «برنامه درسی چند فرهنگی» است. در یک جامعه چندفرهنگی، برنامه درسی و آموزش ماموریت دارد تا از طریق حفظ و اعتلای فرهنگ های متنوع، وحدت اجتماعی را تضمنی نماید. البته این موضوع دارای پیچیدگی های اساسی در عرصه عمل است. ولی دلایل و ضرورت هایی وجود دارد که برنامه درسی چند فرهنگی سازوکاری مناسب است که می تواند از طریق توانمندسازی افراد و گروهها، زیست مسالمت آمیز و وحدت یافته را در جامعه ممکن سازد. این مقاله درصدد است به بیان برخی از این دلایل و ضرورت ها اقدام کند.

برنامه درسی چندفرهنگی، وحدت فرهنگی، تکثر فرهنگی