مهشید مداحی - کارشناس ارشد معماری اسلامی از دانشگاه هنر اسلامی تبریز
علیرضا قاضی مقدم - کارشناس ارشد مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی از دانشگاه تهران

فرهنگ و امور فرهنگی در شکل پیچیده و تکامل یافته امروزی، نیازها و ملزوماتی دارد و این نوشتار در صدد توضیح و تشریح نیازهای فیزیکی- کالبدی فعالیت های فرهنگی است. اگرچه امروزه وسایل ارتباط جمعی همچون تلویزیون و رادیو، امواج فرهنگی خود را همه روزه به هر مکانی انتشار می دهند، لیکن بسیاری از امور فرهنگی تنها در م کان های مخصوص به خود صورت می پذیرد. مکان هایی همچون کتابخانه ها، سینماها و تئاترها، امروزه جزء فضاهای قطعی یک مجموعه شهری درآمده و بدون آن، شهر از خلاء فرهنگی محسوسی رنج خواهد برد. اگر چه این قبیل فضاها به لحاظ کمی، مخاطبان کمتری نسبت به وسایل ارتباط جمعی دارند، اما نمی توان مدعی شد که از منظر کیفی از اهمیت کمتری برخوردار هستند. مزیت عمده مراکز و مجموعه های فرهنگی نسبت به رسانه های گروهی در آن است که فرد، ابتدا احساس علاقه کرده و سپس اراده می کند و به یک مرکز فرهنگی برای مشاهده و یا انجام کار فرهنگی می رود، بنابراین او با میل خود به سوی یک کار فرهنگی رفته، لذا به نحو بارزتری از آن بهره مند می شود. در حالی که برای مثال، تلویزیون، امروزه یک پدیده تا حدی تحمیلی و یک طرفه می باشد، بینندگان حتی در صورت عدم اشتیاق، از برنامه های آن استفاده می کنند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که مراکز فرهنگی از قدرت تأثیر گذاری بیشتری روی فرد و جامعه برخوردار بوده و ه مچنین به علت قدرت انتخاب استفاده کننده از این مراکز، این مراکز باید واجد شرایط کیفی و جاذبه خاصی بوده تا بتواند استفاده کننده را به خود جذب نماید و بعد از این مرحله، قدرت تأثیر گذاری مجموعه های فرهنگی بر فرد استفاده کننده به حداکثر می رسد.