جواد عبدلی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه
فرحناز علیزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه
فاطمه باقری - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه

نهاد آموزش و پرورش عامل اصلی انتقال فرهنگ و دانش به نسل جوان و تضمین کننده ی بقا و ثبات جامعه است و با توجه به نقش مهم آن در شکل دهی هویت ملی و همچنین رشد آن در دانش آموزان، در این پژوهش کتابهای تعلیمات اجتماعی دو پایه در دوره راهنمایی بر اساس مؤلفه های فرهنگ اقوام ایرانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. بنابراین هدف از انجام این پژهش تحلیل محتوای کتابهای تعلیمات اجتماعی دوم و سوم راهنمایی در سال تحصیلی 92-91 به منظور تعیین ضریب درگیری دانش آموزان با محتوا و پرسش های کتب مذکور بوده است. برای اینکار بعد از مشخص کردن مؤلفه های فرهنگ (زبان، مذهب، آداب و رسوم، نژاد، جنسیت) به عنوان ملاکهای تحلیل و تعیین پاراگرافهای هر درس به عنوان واحد تحلیل، بر اساس روش رومی به تحلیل محتوای متن و پرسشها اقدام گردید. نتایج تحلیل حاکی از آن است که میزان توجه به مؤلفه های فرهنگ، در هر دو کتاب مقطع راهنمایی درحد پائین تر از متوسط (ضریب درگیری پائین تر از یک بود)، یعنی توجه به این مؤلفه ها در کتابهای درسی تعلیمات اجتماعی بسیار اندک است.

فرهنگ اقوام ایرانی، تحلیل محتوا، کتب تعلیمات اجتماعی، د وره راهنمایی