موسی خسرونژاد - مدرس دانشگاه پیام نور
سعید وصالی - مدیر گروه علوم اجتماعی (برنامه ریزی رفاه اجتماعی) دانشگاه علامه طباطبائی تهران
کامیل کرمی - کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی

هدف اصلی این مقاله، بررسی میزان رابطه هویت ملی و قومی در بین جوانان آذری زبان این دانشگاه می باشد که میزان پایبندی جوانان شهریه هویت های اجتمای (ملی و قومی) نیز مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دختر و پسر این دانشگاه و روش تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی بوده و ابزار اندازه گیری از نوع پرسشنامه با طیف لیکرت (شاخص پنج قسمتی از خیای ضعیف تا خیلی قوی) می باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 170 نفر حاصل شده است. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS و با آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، خی دو، آزمون T) انجام گرفته است. فرضیات تحقیق در ارتباط با اینکه داانشجویان تا چه میزانی به هویت ملی پایبند هستند و چه میزان از هویت قومی را دارا هستند و چه رابطه ای بین این دو نوع هویت جمعی متصور است می باشد. در این تحقیق برای سنجش میزان هویت ملی از مؤلفه های آن مانند گرایش به زبان و ادبیات فارسی، میراث فرهنگ ملی، وابستگی ملی، گرایش سیاسی و گرایش دینی استفاده شده است. همچنین برای سنجش میزان هویت قومی از مؤلفه های نظیر گرایش به زبان و ادبیات ترکی موسیقی ترکی، گرایش به تاریخ قومی و وابستگی قومی استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که دانشجویان آذری زبان در عین گرایش به هویت ملی نسبت به هویت قومی نیز گرایش قوی دارند و بین این دو نوع هویت جمعی، رابطه مثبتی برقرار است. بنابراین در این تحقیق: مهمترین متغیر های تأثیر گذار را در هر دو جهت تحکیم پیوندهای دیرین همگرایانه و تقویت گرایش های واگرایانه مورد بحث و ارزیابی قرار می دهد.

هویت، هویت جمعی، هویت ملی، هویت قومی، هویت ایرانی، هویت ترکی