یاور عیوضی - کارشناس ارشد جامعه شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی و مدرس دانشکده ی خبر اردبیل

افزایش مشاجرات و تنش های قومی در عصر جدید منجر به پیامدها و هزینه های سنگینی برای حکومت های مرکزی گردیده است. تحقیق حاضر به بررس ارتباط بین مصرف رسانه (جمعی) و هویت طلبی (قومی/ملی) با روش فراتحلیل پرداخته است. جامعه آماری تحقیق م شتمل بر 29 پایان نامه و مقاله ی علمی- پژوهشی است که بر اساس ملاک های درون گنجی انتخاب و با استفاده از متغیرهای فرم استخراج اطلاعات مورد بررسی قرار گرفته اند. یافته های پژوهش نشان داد که عناصر هویت بخ ملی در دوره های مختلف تاریخی متفاوت بوده و با توجه به خاستاه قومی پژوهشگران نیز مورد تمجید و نکوهش قرار گرفته اند. عناصر هویت بخش ملی در دوره های تاریخی باستان (مثل به رسمیت شناختن اسطوره های دینی و قومی، تاریخ مشترک، زرتشت، قوانین جهان شمول پادشاهی و ...) از منظر ت مامی پژوهشگران، م ورد تمجید واقع شده اند. در حالیکه در دوره های تاریخی که مذهب تشیع بعنوان یکی از عناصر مهم هویتی ملی قلمداد شده، شاهد دیدگاه های متناقض از سوی پژوهشگران هستیم. بطوریکه پژوهشگران با خاستگاه های قومی کرد، بلوچ و عرب بخاطر تفاوت مذهبی، دید متمایز نیسبت به سایر پژوهشگران این حوزه دارند. در این پژوهش همچنین مشخص شد که در 56 درصد پژوهش ها مصرف رسانه های جمعی به گسترش خاص گرایی و هویت طلبی قومی منجر می شود. این در حالیست که بین استفاده از رسانه های جمعی غیرقومی (داخلی و خارجی) با هویت ملی رابطه ی مستقیم دیده می شود.

قوم، هویت طلبی قومی، عاملیت، فراتحلیل، رسانه های جمعی