صلح الدین جمشیدی گولان - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینای همدان
حجت الله مظاهری لقب - استاد راهنما و دانشیار اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینای همدان
سیدسعید موسوی - استاد مشاور و استادیار اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینای همدان
مجید کزازی - استاد مشاور و استادیار فیزیولوژی حشرات، گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینای همدان.

در بررسی صفات مورفولوژیکی به وسیله تجزیه چند متغیره جهت ارزیابی مقاومت مزرعهای نسبت به آفت سرخرطومی در، 27 ژنوتیپ یونجه در مزرعه و در قالب طرح کاملاًًًًً تصادفی صورت گرفت که اثر ژنوتیپ برای کلیه صفات معنی دار بود. نتایج تجزیه همبستگی بین صفات نشان داد که صفت تعدادلارو روی بوته بامیزان خسارت وعملکرد تر علوفه رابطه مثبت و معنی دار و با عملکرد تر رابطه منفی و معنی دار در سطح یک درصد داشت. همچنین برای صفت عدد اسپد مثبت معنی دار و صفت عملکرد خشک رابطه منفی و معنی دار در سطح پنج درصد داشتند.با محاسبه میانگین مرکزی کلیه صفات ژنوتیپهای عضو هر خوشه حاصل از تجزیه خوشه ای، در خوشه دو صفات عملکرد تر و خشک علوفه بالاترین میانگین را داشتند بنابر این اکوتیپ های موجود در خوشه دو را می توان به عنوان اکوتیپ های برتر از لحاظ عملکرد علوفه معرفی کرد. در خوشه چهار صفات تعداد لارو و میزان خسارت و عدد اسپد پایین ترین میانگین را داشتند بنابراین اکوتیپ های موجود در خوشه چهار را می توان به عنوان اکوتیپ های برتر از لحاظ مقاومت به آفت معرفی نمود.

تجزیه چند متغیره، سرخرطومی، صفات مورفولوژیکی، مقاومت،یونجه