محمد نورالهی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی دانشگاه فردوسی مشهد
علی نقی ضیائی - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد
علی اصغر بهشتی - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد

دریچه ها سازه هایی پرکاربرد در شبکه های آبیاری و زهکشی می باشند که دقت در تخمین دبی عبوری از دریچه ها باعث افزایش کارآمدی شبکه های توزیع می گردد. تشخیص شرایط جریان از نظر آزاد، مستغرق و یا حالت انتقالی بینآزاد و مستغرق)حالت گذر( برای تعیین دقیق دبی عبوری از دریچه ها حائز اهمیت می باشد. با توجه به این نکته که روابط برای تخمین دبی عبوری از دریچه ها به طور مجزا برای جریان آزاد و مستغرق ارائه شده، دانستن شرایط جریان وحالت انتقالی و به تبع استفاده از رابطه درست، بسیار مهم می باشد. در این پژوهش، یافته های آزمایشگاهی درباره یمنحنی تشخیص شرایط جریان برای دریچه های کشویی با استوانه های کامل و نیم استوانه ای و مقایسه آنها با دریچهکشویی لبه تیز ارائه شده است. نتایج نشان داد که ضریب فشردگی علاوه بر عمق پایاب و بار آبی بالادست دریچه درمنحنی تشخیص شرایط جریان پارامتر بسیار تاثیر گذاری می باشد، به نحوی که در دریچه هایی با انتهای استوانه ای و نیم استوانه ای در مقایسه با دریچه لبه تیز، در یک نسبت ثابت بار آبی به بازشدگی، حتی با عمق پایاب بیشتر، جریان ازاد پس ار دریچه رخ می دهد

دریچه کشویی لبه تیز، دریچه کشویی استوانه ای، منحنی تشخیص شرایط جریان، ضریب فشردگی، جریان آزاد،جریان مستغرق