علیرضا نصراللهی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکی دانشگاه پیام نور تهران
مجتبی صانعی - دانشیار گروه مهندسی رودخانه و سواحل پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

دریچه های کشوئی به منظور تنظیم و کنترل و همچنین اندازه گیری میزان دبی عبوری در کانال ها مورد استفاده فراوان دارند، در این مقاله سعی شده با بررسی نسبت های مختلف اختلاف عمق بالادست به عمق پائین دست )Δh=y0-yt ( به میزان بازشدگی دریچه) a ( و اثر این نسبت ) Δh/a ( بر روی میزان ضریب آبگذری) Cd ( در دریچه بپردازد و ضمن مقایسه دریچه کشوئی لبه تیز با دریچه کشوئی نیم استوانه ی همزمان اثرات شکل مقطع دریچه را برروی مقادیر) Cd ( مدنظر قرار داده و با رسم نمودارهای لازم به تجزیه و تحلیل پرداخته شود. بدین منظور آزمایش هایی در یک فلوم با ابعاد7000×250×250 میلیمتر با استفاده از دریچه های کشوئی لبه تیز و نیم استوانه ای با انحنای بالادست انجام شد. با تغییر در پارامترهای مورد نظر همچون میزان دبی عبوری و بازشدگی های مختلف دریچه نسبت به تعیین مقادیر y0 و yt و Δh اقدام نموده و نسبت های ) Δh/a ( در بازشدگی های مختلف تعیین و با ترسیم نمودارهای Δh/a - Cd) ( به بحث و بررسی پرداخته شد. نتایج نشان می دهد که استفاده از دریچه های نیم استوانه مقدار ضریبآبگذری را تا 57 % نسبت به دریچه کشویی قائم لبه تیز افزایش می دهد. همچنین افزایش قطر نیم استوانه باعث افزایش ضریب آبگذری می شود.

مدل آزمایشگاهی، دریچه کشویی، دریچه نیم استوانهای، ضریب آبگذری، استغراق