مهدی قاسمی قدرت - کارشناسی ارشد مکانیک سنگ دانشگاه صنعتی امیرکبیر،
مصطفی شریف زاده - Dept of Mining Engineering (WASM) Curtin University
مسعود قربانی - کارشناسی ارشد مکانیک سنگ دانشگاه صنعتی امیرکبیر،
محمود تابش - کارشناسی ارشد مکانیک سنگ دانشگاه صنعتی امیرکبیر،

رشد جمعیت در اکثر شهرها باعث افزایش نیاز به اجرای زیرساختهای سطحی و زیرسطحی شده است. حفر تونل باعث تغییرشکل در سازههای سطحی و زیرسطحی میشود. از طرفی وجود سازهها نیز بر جابجاییهای زمین در اثر تونلسازیتأثیر گذارند. لذا بررسی و برآورد اندرکنش بین تونل و سازههای سطحی، از لحاظ تأثیری که وجود سازههای سطحی بر میزان نشست و جابجاییهای ناشی از تونلسازی دارد، از اهمیت ویژهای برخوردار است. در دهههای اخیر محققینمطالعات خود را با تمرکز بر عوامل مختلفی انجام دادهاند. دراین مقاله سعی شده تأثیر پارامتر نسبت ارتفاع به عرض سازهبر منحنیهای نشست و جابجایی سطح زمین در اثر حفر تونل بررسی گردد. بدین منظور از روش عددی اجزاء محدود( FEM ( استفاده شده است. بر اساس نتایج مدلسازی های عددی، با کاهش نسبت ارتفاع به عرض سازه، نقطه عطفمنحنی نشست عرضی از محور تونل دور شده و محدوده تأثیر نشست ناشی از تونلسازی افزایش مییابد. بررسی منحنی- های نشست طولی در زیر مرکز ثقل سازهها نشان داد که با کاهش نسبت ارتفاع به عرض سازه میزان نشست کاهش پیدامیکند اما بررسی این منحنی در بالای محور تونل نشان داد که به دلیل فاصلهای که سازهها از محور تونل دارند، تغییردر این پارامتر تأثیر چندانی بر میزان نشست طولی ندارد. همچنین با کاهش نسبت ارتفاع به عرض سازه میزان جابجایی- های افقی کاهش مییابد.

تونلسازی شهری، اندرکنش تونل سازه، نشست سطح زمین، جابجایی افقی، نسبت ارتفاع به عرض سازه، روش عددی اجزاء محدود ) FEM