همایون عباسی - دانشجوی کارشناسی ارشد واحد علوم و تحقیقات زنجان

ساختمان ها در گذشته از قابلیت کارکردی بالایی در جهت بهبودآسایش حرارتی در فصل تابستان به خصوص در اقلیم گرم و خشک برخوردار بوده ، در این راستااستفاده از بادگیر به عنوان جزئیاز کالبد معمارانه خانه های سنتی ایران در اقلیم گرم و خشک جهت تعدیل دما در داخل کانون های زیستی به شمار می رود . عملکرد اصلی بادگیر خنک سازی ایستا و خودبخودی داخل ساختمان بوده و استحکام آن مربوط به تکنیک ساخت آن می باشد. اما متأسفانه با ویرانی بافت های کهن و آثار ارزشمند از یکسو و کم توجهی مسئولان و مردم در جهت حفاظت و نگهداری از این ثروت های فرهنگی تاریخی از سوی دیگر اکنون در حال تخریب و فراموشی است. مقاله حاضر مروری برادبیات و مبانی نظری عنصر بادگیر و عملکرد آن به عنوان عضو مؤثر خانه های سنتی گذشته می باشد ، روشمطالعه در این تحقیق به صورت کتابخانه ای و میدانی شامل برداشت های کالبدی و تصور ذهنی ساکنان از این فضاها می باشد. بررسی انجام شده در این زمینه به سه اصل کلی :چگونگی عملکرد بادگیر در خانه های سنتی ، جانمایی بادگیر درساختمان و حفظ و تقویت چنین عناصر در ساختمان های قدیمی پیشنهاد می گردد ، که می تواند در پایداری ساختمان ها و ارتقاء کیفیت ساختمان های مسکونی به خصوص در اقلیم گرم وخشک از لحاظ ایجاددمای آسایش در تابستان نقش مهمی داشته باشد. دستاورد این پژوهش راهکارهایی جهت احیاء نقش دوباره بادگیر در این مناطق می باشدوقابل تعمیم به موارد مشابه است.

اقلیم ، بادگیر،عملکرد، مکش ، حوضخانه ، سرمایش تبخیری