خلیل فردوسی - دانشجوی کارشناسی ارشدشهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین
رسول قربانی - دانشیارگروه جغرافیاوبرنامه ریزی دانشگاه تبریز

امروزه با شتاب گرفتن روند توسعه و گسترش شهرها دیگر مرکز اصلی و اولیه شهرها بویژه شهرهای تک هسته ای که به نوعی در بخش بافت ارگانیک و شاید در مرکز جغرافیایی آن قرار گرفته اند، دیگر توان پذیرش و جواب گویی مراجعه افراد جامعه شهری و روستایی که بخش اعظم نیازهای خود را به اجبار و یا از روی عادت رفتاری، از این بخش از شهر تامین می کنند، ندارند. البته این مهم در آینده نه چندان دور پررنگ تر نیز خواهد شد. لذا با توجه به پیچیدگی مسائل و عوامل موثر در شکل گیری مراکز شهرها در طول تاریخ شهرنشینی، انتخاب مکان مناسب برای مراکز اقماری پیرامون مرکز اصلی شهر به عنوان هسته های ثانویه تجاری خدماتی، ناگزیر استفاده از ابزارهای متعدد تصمیم گیری از قبیل؛ فرآیند تحلیل سلسله مراتبیHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GISرا می طلبد شهر بناب به عنوان یک شهر تک هسته ای که در سالهای.اخیر از شتاب نسبتًا بیشتری از نظر رشد جمعیت و گسترش کالبدی برخوردار بوده با مسائل ترافیکی در محدوده هسته مرکزی روبرو شده است. در تحقیق حاضر، تلاش شده که با بررسی عوامل موثر در شکل گیری مراکز شهری و با استفاده از مدل AHP برای ارزیابی مکان های مستعد بر اساس شاخص های متعدد، که توان بالقوه برای تبدیل شدن به مراکز ثانویه شهری را دارند، مشخص و بر حسب نیاز اولویت بندی نماییم. بدین منظور معیارهایی از قبیل: دسترسی، سازگاری، فاصله از مرکز اصلی شهر، قابلیت پاسخگویی و پوشش، نقش اجتماعی، تناسب کالبدی و آینده نگری مورد استفاده قرار گرفته و سه مکان مناسب برای این منظور در شهر بناب شناسایی و معرفی شده است

فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP ، بخش هسته مرکزی شهر ، هسته های ثانویه شهری ، بناب