منوچهر طبیبیان - استاددانشگاه آزاد اسلامی قزوین دانشکده معماری شهرسازی
انسیه قضات - کارشناس ارشدشهرسازی برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین

فضای شهری به مثابه ساختاری کالبدی برای تعاملات اجتماعی است که دسترسی به آن برای اعضای جامعه شهری ، امکان پذیر به عنوان مکان هایی «فضای عمومی شهری» است. در واقع جهت مناسبات و روابط بیرونی، تعاملات، تغییرات، و رویارویی های اجتماعی و مکان هایی که گروههای مختلف، با خواست ها و علایق متفاوت گردهم جمع می شوند، تعریف می شود. در نتیجه این فضاها بواسطه عملکرد و تنوع استفاده کنندگان آن و بستر روابط اجتماعی و ارتباطات رو در رو ساکنان شهر می باشد از این رو کیفیت این فضا ها در کیفیت زندگی شهروندان شهر تاثیر متقابل دارد. این پژوهش با هدف ارزیابی عملکردی فضای عمومی به بررسی پارک ایرانشهر و همچنین موسسه pps پرداخته و به منظور ارزیابی موضوع کیفیت فضای عمومی شهری تعداد چهار مولفه (آسایش و منظر, دسترسی پذیری، استفاده و فعالیت ها و اجتماعی بودن) سازنده کیفیت فضاهای عمومی شناسایی شده توسط موسسه،pps براساس مطالعه هزار فضای عمومی در سرتاسر دنیا و همچنین سیزده زیر مولفه تدوین شده (رضایت و جذابیت، حس تعلق، خوانایی، سلسله مراتب دسترسی، ارتباط و اتصال فضا به همجوار، زمان انجام فعالیت، تعداد و تراکم فعالیت، وابستگی فعالیت ها به یکدیگر، برنامه ریزی برای فعالیت، مشارکتی بودن، دیدارگاه بودن، فعالیت گروهها در فضا و همگانی بودن و جامعیت) متناسب با شرایط فضای پارک بر اساس روش تفکیکی (کل به جزء )به بررسی پرداخته است. ماهیت این پژوهش ، کاربردی بوده ، روش آن توصیفی تحلیلی و گرد آوری مطالب از طریق مطالعات اسنادی ، کتابخانه ای ، پرسشنامه استاندارد pps و مشاهده مستقیم و مصاحبه می باشد. نتایج نشان داد که از میان مولفه های کیفیت فضای پارک ایرانشهر و دسترسی پذیری بالاترین رتبه و بطور کلی استفاده کنندگان از آن راضی هستند. همچنین مولفه های استفاده و فعالیت و آسایش و منظر و اجتماعی بودن به ترتیب حایز اهمیت هستند. در نهایت این پژوهش پس از بررسی و شناسایی نقاط آسیب پارک ایرانشهر به تناسب کیفیت مولفه ها و زیرمولفه ها با رویکرد رفع نقاط ضعف وتقویت نقاط قوت راهبردها و سیاستهای ارتقاء کیفیت برای این فضا بر اساس اولویت بندی اقدامات و تدوین نموده است

فضاهای عمومی ، پارک ایرانشهر ، مولفه های کیفی محیط ، موسسه PPS