سیدمحمد سالاری - کارشناس ارشدبرنامه ریزی شهری مشهد

در دهه های اخیر موضوع کیفیت زندگی شهری مورد توجه بسیاری از محققین در حوزه برنامه ریزی و مدیریت شهری قرار گرفته است. این توجه ناشی از اهمیت این مطالعات در ارزیابی مناطق کم برخوردار و میزان توفیق سیاست های اجراشده است. شایان ذکر است بسیاری از این مطالعات در مقیاس کشوری و یا شهری صورت گرفته که طبیعتاً بسیاری از جزئیات مربوط به مقیاس های کوچک تر را دربر نمی گیرد. در پژوهش حاضر کیفیت زندگی شهری و نحوه توزیع امتیاز آن در سطح محلات 11 گانه منطقه یک مشهد با استفاده توام از شاخص های عینی و ذهنی مورد ارزیابی قرار گرفته است. روش تحقیق به صورت پیمایشی-تحلیلی بوده و اطلاعات از طریق پرسشنامه جمع آوری گردیده و در ادامه از نرم افزارهای ArcGIS و SPSS برای ارزیابی میزان تأثیر مؤلفه های ذهنی و عینی کیفیت زندگی و سنجش رابطه بین آن ها و در نهایت پیشنهاد یک مدل ارزیابی استفاده شده است. از بین هشت مؤلفه اصلی مورد بررسی به جزء دو مؤلفه مسکن و درآمد در سایر مؤلفه ها رضایت نسبی در مقیاس منطقه وجود دارد که در این میان مؤلفه های روابط اجتماعی، امنیت و محوطه محله مسکونی دارای امتیاز بیشتری می باشند. همچنین نتایج حاکی از رضایت نسبی شهروندان در سطح منطقه به جزء محلات ارشاد، آبکوه و سعدآباد است و در مقابل، رضایتمندی در محلات بهشت و راهنمایی در بالاترین سطح قرار دارد. همگنی محلات در سطح منطقه از نظر ارزیابی کیفیت زندگی ذهنی با استفاده از ضریب تغییر سنجیده شده است. نتایج نشان می دهد که در محلات سجاد، راهنمایی و بهشت که میانگین امتیاز بالاتر بوده، ارزیابی افراد از کیفیت زندگی نیز همگن تر است و در نهایت نتایج حاصل از ترکیب امتیازات کیفیت زندگی ذهنی و عینی در سطح منطقه منتج به معرفی یکی از 4 وضعیت مرفه، محروم، سازگار و ناهنجار برای هر محله گردیده است

مطالعه تطبیقی ، کیفیت زندگی ، محله ، منطقه یک ، مشهد