ابوالفضل مشکینی - عضو هیئت علمی گروه جغرافیا وبرنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس
مصطفی نوروزی - کارشناسی ارشدجغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس
فرزانه احمدی - کارشناسی ارشدجغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس

نحوه ادراک محیط یکی از مباحث و مفاهیم کلیدی در حوزه مطالعات متقابل انسان و محیط در مقیاسهای کلان و خرد میباشد. سنجش کیفیت نه فقط بر اساس محیط عینی بلکه همچنین بر پایه ادراک افراد از محیطی که به آن تعلق دارند، صورت میپذیرد. در این راستا کیفیت محیط بر اساس ادراک محیطی افراد قرار میگیرد. بنابراین باید بررسی شود که تصویر ذهنی فرد از کیفیت مکان و محلهای که در آن زندگی می- کند چیست؟ کیفیت محیط مسکونی خود را چگونه درک میکند و چگونه آن را میپسندد؟ کدام ویژگی آنها به درک و فهم و به تبع آن تعبیر و تفسیر بیشتر از محیطی که در آن زندگی میکنند کمک میکند و به شکل رفتار در محیط بروز و ظهور پیدا میکند. لذا، هدف از پژوهش حاضر را میتوان تحلیل ویژگیهای فردی تأثیرگذار همچون سن، جنسیت، سطح تحصیلات، مدت زمان سکونت و ... در محله قلعه آبکوه مشهد، که دارای بافتی فرسوده و مسئلهدار به لحاظ اجتماعی، اقتصادی و محیطی میباشد، را بر کیفیت زندگی و شیوه ادراک محیطی ساکنین بیان نمود. در همین راستا، شش شاخص کیفیت محیط و همچنین هشت ویژگی فردی(اجتماعی و اقتصادی) در ارتباط با شاخصهای مزبور انتخاب و در محیط نرمافزار ر با استفاده از آزمون T-test تک نمونهای، آزمون کای اسکوئر ،(Chi- square) ضریب همبستگی تای- بی- کندال (Kendall’s tau-b) و ضریب همبستگی ویکرامر (Cramer’s V) مورد سنجش قرار گرفت. یافتههای پژوهش نشان میدهد که ویژگیهای فردی نقش مؤثری در نحوه نگرش و ادراک ساکنین به مقوله کیفیت محیط، را دارند و متغیرهای سن، مدت زمان سکونت در محله و سطح تحصیلات، بیشترین ارتباط را با ادراک افراد از کیفیت محیط محله خود دارا میباشند. به طوری که با بالا رفتن سطح تحصیلات، میزان رضایتمندی از کیفیت محیط پایین میآید. همچنین با افزایش سن و مدت زمان سکونت در محله، رضایتمندی نیز افزایش پیدا میکند

ادراک محیطی ، ویژگیهای فردی ، کیفیت محیط ، رضایتمندی ، بافت های فرسوده شهری