سجاد جلالی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی دانشگاه زابل
ناصر پنجه که - دانشیار گروه گیاهپزشکی دانشگاه زابل
مصطفی درویش نیا - استادیار گروه گیاهپزشکی دانشگاه لرستان
محمد سالاری - دانشیار گروه گیاهپزشکی دانشگاه زابل

برای بررسی امکان کنترل بیولوژیکی Fusarium oxysporum f.sp. lycopersiciعامل بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجهفرنگی دو جدایهT. virens ،Trichoderma harzianumو همچنین سم بیولوژیکTrichomix-Hعلیه قارچ عامل بیماری در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. برای بررسی فعالیت آنتاگونیستی جدایههای فوق در شرایط آزمایشگاه، آزمایش قدرت کلونیزاسیون و قدرت رقابت تغذیهای جدایههای مذبور به روش کشت متقابل علیه قارچF. oxysporum f.sp. lycopersiciمورد مطالعه قرار گرفت. به منظور بررسی اثر جدایههای آنتاگونیست در کاهش بیماری در شرایط گلخانه، ابتدا مایه تلقیح قارچ بیمارگر به یک سوم زیرین خاک گلدانه افزوده شد و پس از 25 روز نگهداری گلدانها در شرایط گلخانهای، همزمان باکاشت نشاء مایه تلقیح قارچهای آنتاگونیست و سم بیولوژیکTrichomix-Hبه گلدانها اضافه گردید و تعامل بین عامل بیماری و آنتاگونیست مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمون نشان داد که جدایههای مذبور در حالت آزمایشگاه باعث جلوگیری از رشد و کلونیزاسیون قارچ بیمارگر شدند و در شرایط گلخانه موجب افزایش ارتفاع، وزن تر و خشک اندامهای هوایی و ریشه و همچنین کاهش شدت بیماری در حضور قارچ عامل بیماری شدند طبق بررسیهای انجام شده توسط نیکنژاد و همکاران قارچTrichodermaدر شرایط گلخانهای تا حدود بسیار زیادی از بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجهفرنگی در اثر قارچ F. oxysporum f.sp. lycopersici جلوگیری مینماید. جداشدن قارچهای فوق از خاک مناطق مختلف نشان از وجود آنها در بسیاری از خاکهای زیر کشت گیاهان دارد. لذا بنظر میرسد برای مبارزه با بیماریها میتوان این عوامل را مصنوعاً تکثیر و به خاک اضافه نمود.

گوجهفرنگی ، کنترل بیولوژیک/Trichomix-H ، T. virens ، T. Harzianum