الهام فرزام فر - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه اصلاح نباتات، واحد کرمانشاه دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه، ایران
علی مصطفایی - عضو هیئت علمی دانشکده علوم پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی , کرمانشاه
علی مهراس مهرابی - عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی, کرمانشاه

تنش خشکی یکی از فاکتورهای مهم محدودکننده عملکرد گندم، بخصوص در طول پر شدن دانه می باشد.پروتئومیکس مطالعه کامل پلیپپتیدهای بیان شده بوسیله ژنهای یک اندام در یک بافت ویژه،در یک مرحله خاص از توسعه و تحت شرایط رشدی خاص است. در این بررسی از پروتئومیکس جهت مطالعه تغییرات الگوی پروتئینی بذور گندم در اثر اعمال تنش خشکی، استفاده شده است. دو ژنوتیپ مرودشت و کراس البرز به ترتیب به عنوان ارقام حساس و نیمه حساس در گلدانهای (25*25) کشت شدند و سپس در مرحله خوشه دهی تحت شرایط مزرعهای نرمال (100% ظرفیت مزرعه) و دو سطح تنش 80% و 60% ظرفیت مزرعه در طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرارقرار گرفتند. پس از برداشت، الگوی پروتئینی بذور بدست آمده با روش الکتروفورز دو بعدی آشکارگردید. پس از آنالیز ژلهای حاصل از الکتروفورز دو بعدی توسط نرم افزار 6.0 Image master تعداد 233 لکه پروتئینی تکرارپذیر شناسایی شد. ازاین تعداد 91 لکه پروتئینی تغییرات معنیداری را تحت شرایط خشکی نشان دادند. با بررسی تغییرات الگوی پروتئینی، 18 لکه در ژنوتیپ حساس مرودشت و 13 لکه در ژنوتیپ نیمه- حساس کراس البرز به عنوان پروتئینهای موثر در پاسخ به تنش خشکی شناسایی شدند. به منظور فراهم کردن اطلاعات جدید در پاسخ به تنش خشکی ، مطالعه حاضر فرصتی را در برنامههای اصلاحی گندم به منظور افزایش تحمل به خشکی به کمک مارکرهای ژنتیکی کاندید ایجاد میکند.

گندم ، دانه، پروتئومیکس، تنش خشکی