حمیدرضا عشقی زاده - دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
محمد کافی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
احمد نظامی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
امیرحسین خوشگفتارمنش - دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

شناخت ویژگی های فیزیولوژیک مرتبط با تحمل به شوری در مدیریت مناسب نظام های تولید شورزیست و بهره برداری بهینه از منابع آب های شور حایز اهمیت است. به همین منظور در این مطالعه برخی از شاخص های فتوسنتزی، تولید ماده خشک و غلظت سدیم و پتاسیم در گیاه ارزن پادزهریPanicum antidotale Retz(در شرایط گلخانه طی پنج هفته متوالی مورد ارزیابی قرار گرفت. اعمال تیمارهای شوری آب آبیاری به ترتیب شامل: صفرو70و140و210و280 میلی مولارNaCl در مرحله چهار برگی گیاهچه ها آغاز شد. نتایج نشان داد که اختلاف بین بیشترین سطح برگ در تیمار غیر شور باکمترین سطح آن در تیمار 287 میلی مولار در هفته اول 28 درصد، هفته دوم 86 درصد و در سه هفته بعدی بیش از 07درصد بود. در هفته های متوالی پس از اعمال تیمارها با افزایش تنش شوری، هدایت روزنه ای برگ، مقدار گاز کربنیک تثبیت شده در واحد سطح برگ و نیز کارایی کوانتومی سیستم نوریIIکاهش یافت. همچنین افزایش شوری غلظت کلروفیلb و a برگ را کاهش داد. غلظت کارتنوئید ها پاسخ دو گانه ای به سطوح مختلف شوری نشان داد و در شوری های 07 و 147میلی مولار با افزایش نسبی و در شوری 217 و 287 میلی مولار با کاهش همراه بود. افزایش سطح شوری، غلظت سدیم بخش هوایی و ریشه را افزایش و غلظت پتاسیم گیاه را کاهش داد. همزمان با کاهش شاخص های فتوسنتزی گیاه، وزن خشک ریشه و بخش هوایی نیز کاهش یافتاین کاهش به ترتیب ناشی از کم شدن سطح برگr=0/91 هدایت روزنه ای r=0/78وCO2 تثبیت شده r=0/63 کارایی کوانتومی سیستم نوری II r=0/54 وغلظت کلروفیل a برگ r=0/45 بود پردازش و تحلیل داده ها با استفاده از روش رگرسیون گام به گام نیز سطح برگ)β =0/560 غلظت کلروفیل a و)β =0/245 وغلظت پتاسیم بخش هوایی )β =0/264 را به عنوان مولفه های اصلی تحمل به شوری در گیاه ارزن پادزهری معرفی کرد

سطح برگ/CO2/تثبیت شده، فلورسانس کلروفیل، هدایت روزنه ای