رضا سخاوت - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی دزفول
بصیر صمدی فیروزآباد - محقق مرکز تحقیقات کشاورزی ورامین

به منظور تعیین مناسب ترین آرایش کاشت و تراکم بوته ماش ، این آزمایش به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و دو سال در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد اجراء شد. دو لاین امید بخش16-6-1وNM-94 در کرت های اصلی ، پنج تراکم بوته شامل15و20و25و30در متر مربع و با فاصله ردیف های کاشت 23 و 3 سانتیمتر به صورت فاکتوریل در داخل کرت های فرعی کشت گردیدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر سال معنی دار شد بنابراین نتایج دو سال به طور جداگانه بررسی شد. نتایج دوسال آزمایش نشان داد که دو لاین امید بخش از لحاظ عملکردنهایی دانه تفاوت معنی دار ی با هم نداشتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تراکم های مختلف تاثیر معنی داری بر عملکرد نهایی دانه داشتند. بیشترین عملکرد دانه ماش در تراکم های 13 و 50 بوته در متر مربع مشاهده شد. نتایج تجزیه واریانس ساده سالاول آزمایش نشان داد که دو فاصله ردیف کاشت 23 و 30 سانتیمتر تاثیر معنی داری بر عملکرد نهایی دانه داشتند. در فاصله کاشت30 سانتیمتر عملکرد نهایی دانه 1408 کیلوگرم در هکتار و در فاصله کاشت 23 سانتیمتر عملکرد نهایی دانه1681/83کیلوگرم در هکتار بود. فواصل کاشت تاثیری بر تعداد غلاف در بوته ، تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه نداشت. نتایج تجزیه واریانس ساده سال دوم آزمایش نشان داد که دو فاصله ردیف کاشت 23 و 30 سانتیمتر تاثیر معنی داری بر عملکرد و اجزاء عملکرد نداشت. لذا توصیه می شود که جهت کاشت ماش می توان از هر کدام از لاین های امید بخش 1 6 16 و یا - - NM-94 با تراکم 13 بوته در متر مربع و فاصله ردیف های 30 سانتیمتر کاشت استفاده کرد

ماش، لاین امیدبخش، تراکم ، آرایش کاشت