منصور جهانتیغ - استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستان

هدف از اجرای این پژوهش شناسایی تاثیر تغییر آب و هوایی بر گردشگری دریاچه هامون (منطقه کوه خواجه) سیستان می بشد. برای اجرای این تحقیق وضعیت منابع آبی و پوشش گیاهی منطقه قبل و بعد از خشکسالی و تغییر اقلیم مورد بررسی قرار گرفت. همچنین برای بررسی وضعیت کمی و کیفی گردشگران به کوه خواجه، 30 نمونه از ساکنین منطقه به طور تصادفی انتخابو با انجام مصاحبه هایی علت تغییر ورود گردشگر و توریست در دو مقطع زمانی به منطقه مزبور مورد ارزیابی قرار گرفت. در این خصوص هر نمونه موارد متعددی را در این خصوص سهیم دانسته اند. نظرسنجی ها نشان می دهد که 100 درصد نمونه ها معتقدند که بازدید گردشگران از کوی خواجه پس از خشکسالی کاهش یافته و دلیل آن را خشکی سطح دریاچه و نبود چشم انداز جذاب و از بین رفتن پوشش گیاهی برمی شمارند. 80 درصد پاسخگویان بر این باورند که تنزل تعداد دام و کاهش تولید علوفه منطقه تاثیر زیادی در کاهش استقبال گردشگران از سفر به کوی خواجه دارد. 73 درصد نمونه ها نیز بیان کرده اند که کاهش تولیدات دامی و نبود انگیزه برای مسافرت جهت خرید محصولات دامی به همراه گردش در منطقه از دیگر پارامترهایی است که کوه خواجه با افت گردشگر همراه بوده است. 47 درصد از نمونه ها اظهار داشته اند که نبود وسایل تفریحی (قایق موتوری، توتن و ...) سبب افت گردشگر در منطقه شده است که عامل اصلی آن خشکی دریاچه هامون می باشد. 50 درصد ساکنین منطقه کمی استقبال از محیط های تفرجگاهی منطقه را مرتبط با افزایش ریزگردها و ورزش باد می دانند. 30 درصد مصاحبه شوندگان بیان کرده اند که عدم وجود محل اسکان و کمبود امکانات زیربنایی اولیه باعث عدم مراجعه بازدیدکننده به منطقه می شوند. 43 درصد پاسخگویان اظهار داشته اند که عدم وجود محصولات آبزی و پرندگان باعث تقلیل استقبال از مراکز تفرجگاهی منطقه، به خصوص منطقه مورد بررسی شده است. 27 درصد مصاحبه شوندگان کاهش گردشگر به کوی خواجه را مرتبط با عدم وجود صنایع دستی از جمله انواع پرده های از جنس نی می دانند. بنابراین نتیجه گیری می شود که تغییرات آب و هوایی و به دنبال آن کاهش میزان آب ورودی به دریاچه هامون بر تمام اکوسیستم منطقه به ویژه صنعت گردشگری تاثیر گذاشته است.

تغییرات آب و هوایی، گردشگری، دریاچه هامون، کوه خواجه، سیستان