مسعود تقوایی - استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان
شروین مستغاثی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم، دانشگاه اصفهان
سروش سلیمی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم، دانشگاه اصفهان
سپیده برومند - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم، دانشگاه اصفهان

گردشگری صنعتی است که توسعه آن نیازمند آگاهی و شناخت کافی از مسائل و عوامل موثر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. بدون آگاهی از امکانات موجود در هر منطقه، امکان برنامه ریزی و پیش بینی علمی و اصولی وجود نخواهد داشت. یکی از مسائل و مشکلات گردشگری در ایران و از جمله استان یزد، عدم توازن در سازمان فضایی و عدم سلسله مراتب مبتنی بر رابطه تعاملی میان نواحی گردشگری است. رتبه بندی زیرساخت های گردشگری در نواحی مختلف یک استان و توزیع متعادل زیرساخت ها و تعدیل نابرابری در نواحی مختلف، یکی از اقدامات اساسی توسعه گردشگری است. بنابراین در برنامه ریزی های آمایش سرزمین به منظور هدایت گردشگران با توجه به امکانات و زیرساخت های گردشگری و همچنین برای رفاه گردشگران و کاهش آسیب های زیست محیطی رتبه بندی نواحی ضروری است. هدف این مقاله سطح بندی بر اساس برخی از عوامل موثر در جذب گردشگر شهری با بهره گیری از دو مدل TOPSIS و AHP است. روش پژوهش، توصیفی – تحلیلی و پیمایشی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل AHP و TOPSIS و برنامه SPSS استفاده شده است. نتایج اولیه تحقیق نشان می دهد که با توجه به معیارهای درنظر گرفته شده برای سطح بندی شهرستان ها، شهرستان های یزد، اردکان و تفت از طریق مدل TOPSIS به ترتیب در سطح یک تا سه از نظر دارابودن زیرساخت های گردشگری قرار دارند. و با ترکیب دو مدل فوق الذکر شهرستان یزد و تفت به ترتیب به عنوان نواحی اول و دوم گردشگری بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده اند. همچنین همبستگی بین متغیر زیرساخت ها و تعداد گردشگران، مثبت و ضریب همبستگی بیش از 98 درصد را نشان می دهد.

سطح بندی، گردشگری شهری، مدل TOPSIS، مدل AHP، استان یزد