بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی توسعه سوخت های زیست توده مایع در نواحی روستایی

در دنیای کنونی بخش عمده ای از انرژی مورد نیاز از سوخت های فسیلی به دست می آید. مصرف گسترده این سوخت ها اگرچه رشد سریع اقتصاد در کشورهای صنعتی پیشرفته را به دنبال داشته است لیکن محدود بودن این منابع ، زمانی طولانی مورد نیاز برای تجدید، انتشار مواد آلاینده و کمک به تغییر اقلیم جهانی، بی ثباتی در نواحی نفت خیز و سایر عوامل، جوامع را به یافتن منابع انرژی جایگزین ترغیب نموده است. در میان این منابع جایگزین، انرژی حاصل از زیست توده از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در دنیای کنونی زیست توده چهارمین منبع عمده برای تولید انرژی محسوب گشته و 13 درصد از انرژی مورد نیاز در سطح جهان از آن به دست می آید. سازمان خوار و بار جهانی (فائو) تمام انرژی های حاصل از احتراق زیست توده را انرژی زیست توده معرفی می کند. این سوخت ها از زیست توده به دست می آیند که در اصل ماده ای بیولوژیک است. در تعریفی که فائو از این سوخت ها ارائه می دهد، آنها را از نظر نوع به انواع جامد، مایع و گاز تقسیم نموده و خاستگاه آن را جنگل، کشاورزی، و پس ماندهای شهری بیان می نماید. در میان انواع سوخت های زیست توده ، زیست توده مایع از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و انتظار می رود که بتواند جایگزین سوخت های نفتی گردد. اما نکته قابل توجه آن است که استفاده از این سوخت ها فرصت ها و چالش هایی را در روند توسعه اقتصادی و محیط زیست به همراه دارد که بررسی و ارزیابی این اثرات بسیار ضروری است. از جمله این مسائل می توان به تاثیر آن بر امنیت غذایی، اجاره داری و دسترسی به اراضی، امرار معاش، اشتغال و نیروی کار، مسائل جنسیتی و بهداشتی، کاربری اراضی، محیط زیست، اقلیم، منابع آب، خاک، تنوع زیستی و کیفی هوا اشاره نمود. با توجه به اینکه نواحی روستایی 75 درصد از محرومین جهان را در بر می گیرد و نیز با توجه به توان کم و آسیب پذیری بالای این قشر، بررسی این تاثیرات در مناطق روستایی از حساسیت و جایگاه ویزه ای برخوردار است.

Keywords:

زیست توده مایع , امنیت غذایی , اشتغال , اقلیم , محیط زیست , بهداشت , منابع آب و خاک , نواحی روستایی