حسن زمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک بیوسیستم، دانشگاه شهرکرد
رحیم ابراهیمی - عضو هئیئت علمی گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم، دانشگاه شهرکرد

قوانین سخت گیرانه کنترل آلاینده های خروجی از سوی سازمان های زیست محیطی و افزایش سوخت های هیدروکربنی مایع، سازندگان موتور را ترغیب به توسعه سیستم های احتراقی جدید و سازگار با محیط زیست کرده است. با افزایش روزافزون تعداد خودروها و آلایندگی ناشی از آنها، نیاز به سوخت های پاک تر و سازگار با محیط زیست روز به روز بیشتر حس می شود. گاز طبیعی یکی از جدی ترین گزینه های مطرح در زمینه سوخت های جایگزین و پاک می باشد که استفاده از آن در موتورهای اشتعال جرقه ای با وجود افت توان، اجازه کار موتور با نسبت تراکم بالاتر را فراهم می سازد. عمده ترین چالش پیش رو این افزایش تراکم که سبب افزایش راندمان حرارتی نیز می شود پدیده کوبش است. لذا تعیین محدوده های وقوع کوبش در موتور، به طور جدی مورد مطالعه پژوهشگران قرار گرفته است. کوبش از اصلی ترین عوامل محدودکننده طراحی یک موتور برای رسیدن به بازدهی بالا می باشد. از این رو پیش بینی کوبش حائز اهمیت بوده و همواره موردنظر کارشناسان واقع شده است. در این پژوهش مروری بر مطالعات محققان در زمینه بروز پدیده کوبش در موتورهای اشتعال جرقه ای گازسوز و تاثیر عوامل مختلف بر آن انجام شده است. نتایج اکثر محققان نشان می دهد کاهش نسبت تراکم ، استفاده از احتراق رقیق سوز (کاهش نسبت هم ارزی) ، تاخیر زمان جرقه (ریتاد کردن) ، افزایش رطوبت و بازخورانی مجدد گازهای خروجی از جمله راهبردهای مهم برای جلوگیری از کوبش می باشد. همچنین کاهش کیفیت سوخت و به تبع آن کاهش عدد متان، افزایش شدت کوبش را به همراه دارد.

موتور اشتعال جرقه ای، نسبت تراکم، کوبش، گاز طبیعی