رازک مهدی زاده نراقی - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان
امیر ازجمندیان - عضو هیات علمی گروه بیماری شناسی گیاهی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان

گیاه سیر یکی از محصولات مهم غذایی و دارویی کشور می باشد که در برخی استان های کشور منجمله استان ها ی همدان، زنجان، مازندران، گیلان، خوزستان کشت می گردد. یکی از مهمترین عوامل پایین بودن عملکرد این محصول بیماری پوسیدگی بذر و مرگ گیاهچه سیر است. در این تحقیق نمونه های بیمار و دارای علایم مشکوک به بیماری به آزمایشگاه انتقال داده شدند. پس از مراحل کشت در محیط های کشت سیب زمینی-دکستروز –آگار و جداسازی عوامل رویش یافته، با توجه به مشخصات ظاهری پرگنه، ویژگی های کنیدیوفور، کنیدیوم و اسکلروت، و سایر ویژگی های مورفولوژیکی، جدایه های Penicillium allii, Fusarium Pythium graminicola oxysporum و Rhizoctonia solani شناسایی گردیدند. بررسی های انجام شده در خصوص اثر شرایط محیطی مانند رطوبت، دما و میزان بارندگی در بروز علایم و شدت علایم ایجاد شده توسط هر یک از عوامل بیماریزا، جدول ماتریس همبستگی نشان داد که افزایش جمعیت ایزوله قارچی spp Fusarium با افزایش دما ارتباط مستقیم دارد و حداقل دما برای رشد این جدایه قارچی 4/5 درجه سانتی گراد می باشد. همچنین جدول ماتریس همبستگی جدایه های Rhizoctonia solani، Pythium graminicola مشخص کرد که در دمای 8-12 درجه سانتی گراد و رطوبت بالای 50% این جدایه قارچی فراوانی بیشتری در خاک دارند. بنابراین با شناخت از اتیولوژی و اپیدمیولوژی عوامل شناخته شده در بروز بیماریهای قارچی و انجام اقدامات لازم در رعایت اصول فنی کاشت، داشت و برداشت سیر مانند رعایت تناوب زارعی، استفاده از بذور سالم و ضدعفونی آنها قبل از کاشت، استفاده از روشهای آبیاری مناسب، تغذیه مناسب گیاه، کشف ردیفی و آرایش کاشت مناسب برای ایجاد شرایط مناسب رشد گیاه و کاهش شرایط مناسب برای فعالیت عوامل بیماری زا و مقاومت نسبی گیاه سیر در مقابل عوامل بیماریزا می توان نسبت به مدیریت تلفیقی این بیماری ها اقدام نمود.

مدیریت تلفیقی، بیماری، پوسیدگی بذر، مرگ گیاهچه، گیاه سیر